ြမန်မာစကားတွင် စကားပံုများကိုလည်း မူရင်းစကားမှ လွှဲယူ၍ အနက်သစ်၌ စပ်ကာ တင်စားသံုးစွဲေလ့ ရှိေပေသးသည်။
ပံုစံအားြဖင့် -
လည်ပတ်သူတစ်ဦးအေပါ်တွင် ပို၍လည်ပတ်ေအာင် အနိုင်ယူလိုက်ေသာအခါတွင် “ကတံုးေပါ် ထိပ်ကွက်သည်”ဟု ဆိုေလ့ရှိေပသည်။ မေမှျာ်လင့်ဘဲ စွမ်းေဆာင်မှုရှိသူအား ပကတိ အစွမ်းရှိ၍ မဟုတ်ဘဲ ကံအားေလျာ်စွာ အေြကာင်းတိုက်ဆိုင် ေအာင်ြမင်ြခင်းသာြဖစ်ေြကာင်းကို နှိမ့်ချလိုေသာအခါ “ြကက်ကန်းဆန်အိုးတိုးသည်”ဟု တင်စားသံုးနှုန်းေလ့ရှိေပသည်။
အကျုိးေကျးဇူးသစ် တစ်စံုတစ်ရာမရဘဲ မိမိကပင် နစ်နာဆံုးရှုံးရေသာအခါတွင်လည်း “ဖွတ်မရ၊ ဓားမ ဆံုးသည်”ဟူ၍ပင် တင်စားသံုးနှုန်းြကေပသည်။ ဤသို့ေသာ တင်စား စကားသစ်များသည် ကာလအားေလျာ်စွာ ဆန်းသစ်ေပါ်လွင်ခါစ၌ ဘန်းစကားအြဖစ် ထင်ရှားေလသည်။ ကာလြကာြမင့်၍ အသံုးများလာေသာအခါ ဘန်းစကားအြဖစ်မှ အနည်ထိုင်၍ သံုးရိုးသံုးစဉ် စကားြဖစ်လာတတ်ေလသည်။
ဘန်းစကားဆိုသည်မှာ အချူပ်အားြဖင့် ြပည်သူလူထုအများ၏ အသိဉာဏ်မှ ထုတ်လုပ်၍ မရှိေသးေသာစကားသစ်အြဖစ် ေဖာ်ထုတ်တီထွင်သံုးစွဲြကေသာ ေခတ်ေပါ်စကားများြဖစ်ေပသည်။
ဘန်းစကားသည် အြမဲတေစအားြဖင့် ထင်ရာကို စွဲဆိုသံုးနှုန်းထားသည့် ပရမ်းပတာ စကားများချည်းသာ မဟုတ်ေပ။ ေခတ်ကာလတွင် အဓိပ္ပာယ်မရှိ ဆွဲစပ်ကာ၊ ရှိြပီးစကားလံုးကို ပယ်ရှား၍ သံုးနှုန်းအစားသွင်းေသာ စကားမျုိးမှာလည်း
ြကာရှည်ခံမည်မဟုတ်ေပ။ အများအားြဖင့် နှုတ်တွင်လာခဲ့ေသာ ဘန်းစကားများသည် နှုတ်မှတစ်ဆင့် စာေပေပါ်တွင်လည်း စွဲ၀င်တွင်ကျယ်လာတတ်ေပသည်။
ဘန်းစကားတို့သည် လူပုဂ္ဂုိလ်တစ်ဦးတည်း၏ ြကံစည်တီထွင်ြခင်းမှျလည်း မဟုတ်ေပ။ လူေပါင်းများစွာတို့၏ အနည်းငယ် တင်စားသံုးနှုန်းချက်များြဖစ်၍ ေသချာစွာ ေလ့လာမည်ဆိုပါက စိတ်၀င်စားဖွယ်ရာများ ေတွ့ရှိနိုင်၏။
ပံုစံအားြဖင့် -
- ကတံုးေပါ်ထိပ်ကွက်သည်
- ြကက်ကန်း ဆန်အိုးတိုးသည်
- ဖွတ်မရ ဓားမ ဆံုးသည်
လည်ပတ်သူတစ်ဦးအေပါ်တွင် ပို၍လည်ပတ်ေအာင် အနိုင်ယူလိုက်ေသာအခါတွင် “ကတံုးေပါ် ထိပ်ကွက်သည်”ဟု ဆိုေလ့ရှိေပသည်။ မေမှျာ်လင့်ဘဲ စွမ်းေဆာင်မှုရှိသူအား ပကတိ အစွမ်းရှိ၍ မဟုတ်ဘဲ ကံအားေလျာ်စွာ အေြကာင်းတိုက်ဆိုင် ေအာင်ြမင်ြခင်းသာြဖစ်ေြကာင်းကို နှိမ့်ချလိုေသာအခါ “ြကက်ကန်းဆန်အိုးတိုးသည်”ဟု တင်စားသံုးနှုန်းေလ့ရှိေပသည်။
အကျုိးေကျးဇူးသစ် တစ်စံုတစ်ရာမရဘဲ မိမိကပင် နစ်နာဆံုးရှုံးရေသာအခါတွင်လည်း “ဖွတ်မရ၊ ဓားမ ဆံုးသည်”ဟူ၍ပင် တင်စားသံုးနှုန်းြကေပသည်။ ဤသို့ေသာ တင်စား စကားသစ်များသည် ကာလအားေလျာ်စွာ ဆန်းသစ်ေပါ်လွင်ခါစ၌ ဘန်းစကားအြဖစ် ထင်ရှားေလသည်။ ကာလြကာြမင့်၍ အသံုးများလာေသာအခါ ဘန်းစကားအြဖစ်မှ အနည်ထိုင်၍ သံုးရိုးသံုးစဉ် စကားြဖစ်လာတတ်ေလသည်။
ဘန်းစကားဆိုသည်မှာ အချူပ်အားြဖင့် ြပည်သူလူထုအများ၏ အသိဉာဏ်မှ ထုတ်လုပ်၍ မရှိေသးေသာစကားသစ်အြဖစ် ေဖာ်ထုတ်တီထွင်သံုးစွဲြကေသာ ေခတ်ေပါ်စကားများြဖစ်ေပသည်။
ဘန်းစကားသည် အြမဲတေစအားြဖင့် ထင်ရာကို စွဲဆိုသံုးနှုန်းထားသည့် ပရမ်းပတာ စကားများချည်းသာ မဟုတ်ေပ။ ေခတ်ကာလတွင် အဓိပ္ပာယ်မရှိ ဆွဲစပ်ကာ၊ ရှိြပီးစကားလံုးကို ပယ်ရှား၍ သံုးနှုန်းအစားသွင်းေသာ စကားမျုိးမှာလည်း
ြကာရှည်ခံမည်မဟုတ်ေပ။ အများအားြဖင့် နှုတ်တွင်လာခဲ့ေသာ ဘန်းစကားများသည် နှုတ်မှတစ်ဆင့် စာေပေပါ်တွင်လည်း စွဲ၀င်တွင်ကျယ်လာတတ်ေပသည်။
ဘန်းစကားတို့သည် လူပုဂ္ဂုိလ်တစ်ဦးတည်း၏ ြကံစည်တီထွင်ြခင်းမှျလည်း မဟုတ်ေပ။ လူေပါင်းများစွာတို့၏ အနည်းငယ် တင်စားသံုးနှုန်းချက်များြဖစ်၍ ေသချာစွာ ေလ့လာမည်ဆိုပါက စိတ်၀င်စားဖွယ်ရာများ ေတွ့ရှိနိုင်၏။
ကျမ်းကိုး။
လှသမိန်၊ ြမန်မာဘန်းစကား အဓိပ္ပါယ်နှင့် သံုးနည်း၊ ဒုတိယအြကိမ်၊ ဇွန်လ၊ ၂၀၀၅။
ြမန်မာစာ ြမန်မာစကား
http://myanmarsar.zaung.net
No comments:
Post a Comment