Sunday, January 31, 2010

ဓား မထက် ဓားေသွးေကျာက် အြပစ်တင်

ဓား မထက် ဓားေသွးေကျာက် အြပစ်တင် ။ ။ ဓားေသွးမတတ်၍ ဓား မထက်သည်ကို ဓားေသွးေကျာက်အေပါ် အြပစ်လွဲချသက့ဲသို့ မိမိအသံုးမကျသည်ကို မိမိအြပစ်ဟု မြမင်ဘဲ သူတစ်ပါးအေပါ်သာ အြပစ်လွဲချသည်။ အကမတတ် ဖျာေခါင်းချ - နှင့် အတူတူြဖစ်သည်။

ြမန်မာစာ ြမန်မာစကား
http://myanmarsar.zaung.net

ေဒါင်းတုလို့ စာသငယ်လှမ်း

ေဒါင်းတုလို့ စာသငယ်လှမ်း ။ ။ ေဒါင်း၏ ေြခလှမ်းကို စာသငယ်က တုပ၍လှမ်းသကဲ့သို့ မိမိနှင့် မတန်မရာကို တုပြပုမူသည်။

“ေဒါင်းေြခရာမှာ စာသငယ်လှမ်းလှျင် ပင်ပန်းသည်ဆိုသကဲ့သို့ လည်းေကာင်း....”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၁၅၂-ခန့်] ကျည်း၊ ၁၄၆။

ြမန်မာစာ ြမန်မာစကား
http://myanmarsar.zaung.net

ဒူးေလာက်တင်မှ ရင်ေလာက်ကျ

ဒူးေလာက်တင်မှ ရင်ေလာက်ကျ ။ ။ သားေကာင်ကို လက်နက်ြဖင့် ချိိန်ရွယ်၍ ပစ်ခတ်ရာတွင် ရင်ဒူးေနရာသို့ မှန်း၍ ပစ်မှ ရင်ဘတ်ကို မှန်နိုင်သကဲ့သို့ အလုပ်လုပ်ရာတွင် ပို၍ ရည်မှန်းထားမှ သင့်ရံုကျသည်။

“ဒူးေလာက်တင်မှ ရင်ေလာက်ကျဆိုေသာ စကားပံုကဲ့သို့ ပို၍ မှန်းထားပါမှသာ တန််ရံုသင့်ရံု ကျေပမည်..”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၃၃၀] နာရီ။ ၄၃။

ဒူး (ရင်ဒူး) = တိရစာ္ဆန်၏ ရင်ညွန့်တွင် နံရိုးနှစ်ဖက်ဆံုရာ အရိုးနု။ ( ရင်နုရိုးဟုလည်း ေခါ်သည်။ )

ြမန်မာစာ ြမန်မာစကား
http://myanmarsar.zaung.net

ဒူးေနရာဒူး ေတာ်ေနရာေတာ်

ဒူးေနရာဒူး ေတာ်ေနရာေတာ် ။ ။ ြမန်မာမင်းများ ညီလာခံသဘင် ကျင်းပရာ၌ ေတာ်ေနရာ၊ ဒူးေနရာ စသည့် ေနရာငါးသွယ်ရှိရာတွင် ခံစားသူများသည် မိမိအဆင့်အတန်းအလိုက် သတ်မှတ်ထားသည့် ေနရာမှသာခစားရသကဲ့သို့ မိမိ အဆင့်အတန်းနှင့် ေလျာ်ကန်ေအာင် ေြပာဆို၀တ်စားေနထိုင်ရသည်။

“ဒူးေနရာဒူး ေတာ်ေနရာေတာ် တဲ့။ ရိုေသအပ်သည် ကိုင်းရှှုိင်းအပ်သည်ဆိုတဲ့ တရားကိုလည်း ေစာင့်တတ်ပါတယ်...”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၂၉၇] မဟာဆန်။

“သံုးနှုန်းဆဲ့ စကားေတွဟာလည်း မဟာဆန်ဆန်နဲ့ ဒူးေနရာဒူး ေတာ်ေနရာေတာ် ဆိုတာလို အင်မတန် ယဉ်ယဉ်ေကျးေကျး သိမ်သိမ်ေမွ့ေမွ့ရှိလှပါတယ်...”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၃၁၃] ဂုဏ်သံ။ ၂၀။

--------------------------------x----------------------
ဒူးေနရာ = ဘုရင်မင်းြမတ်ညီလာခံတွင် လက်၀ဲလက်ယာ ခစားေသာ မှူးမတ်တို့အတွက် သတ်မှတ်သည့် ေတာ်၊ ဒူး၊ စနည်း၊ အတွင်းဘေ၀ါ၊ အြပင်ဘေ၀ါ ဟူေသာေနရာ ငါးသွယ်အနက် ဒုတိယေနရာ။

ေတာ်ေနရာ = အထက်ပါ ပထမေနရာ


ြမန်မာစာ ြမန်မာစကား
http://myanmarsar.zaung.net

ဒီယုန်ြမင်လို့ ဒီချုံထွင်

ဒီယုန်ြမင်လို့ ဒီချုံထွင် ။ ။ သည်ယုန်ြမင်လို့ သည်ချုံထွင် - နှင့် အတူတူြဖစ်သည်။
“ေဒါ်ေရွှချုမှာ ဒီယုန်ြမင်လို့ ဒီချုံထွင်ြပီး ဒီစကားမျုိးြကားရေအာင် ေရလာေြမာင်းေပး စကားေသွးေနြခင်းြဖစ်ရာ...”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၂၉၅] ဒဂုန်၊ ၁၊ ၁၅၀။ ၈၃။

“ေတာ်ြကပါေပရဲ့ရှင်။ ဒီယုန်ြမင်လို့ ဒီချုံထွင်တာများ ခုမှပဲ သိရပါတယ်...”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၂၉၈] က၀ိမှန်၊ ၁၊ ၁၁။ ၁၁၁။


ြမန်မာစာ ြမန်မာစကား
http://myanmarsar.zaung.net

ဒီပုတ်ထဲက ဒီပဲ

ဒီပုတ်ထဲက ဒီပဲ ။ ။ သည်ပုတ်ထဲက သည်ပဲ - နှင့် အတူတူြဖစ်သည်။ လူချင်းတူေသာ်လည်း အသက်ရှူချင်းကွဲ - နှင့် နှုှိင်းယှဉ်။

“ကွျန်ေတာ့်သမီးေလး သူနဲ့အတူထားလှျင် ဒီပုတ်ထဲက ဒီပဲဆိုြပီး အမျုိးညံ့ထဲေရာက်သွားမှာ ကွျန်ေတာ်မခံနိုင်လို့....”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၂၇၉] ဒဂုန်၊ ၁၆၊ ၁၉၁။ ၂၈၅။

“ဒီအေဖ ဒီအေမက အေမွးထုတ်ထားတာ ဒီပုတ်ထဲက ဒီပဲ မထွက်လို့ ဘယ်ပဲများ ထွက်လာဦးမှာလဲလို့...”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၃၃၂] ဖိုးေထာင်။ ၂၅၃။

ြမန်မာစာ ြမန်မာစကား
http://myanmarsar.zaung.net

တုတ်က မမှန် ြကက်ကမှန်

တုတ်က မမှန် ြကက်ကမှန် ။ ။ တုတ်က ြကက်ကို မထိမှန်၊ ြကက်က တုတ်ကို လာ၍ ထိမှန်သည်ဆိုသကဲ့သို့ ေယာကျ်ားေလးကစ၍ ချစ်ေရးဆိုရမည့်ထံုးစံနှှု့် ေြပာင်းြပန် မိန်းကေလးက စတင်သည်။ ယုန်ကမတိုး ပိုက်က တိုး - နှင့် အတူတူြဖစ်သည်။

“ဪ... ဘုရားငယ်၊ သိြကားြမင်လှည့်ပါ။ တုတ်က မမှန် ြကက်ကမှန်သည်၊ ထံုးစံမဟုတ်ရာနှင့်....”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၃၂၂-ခန့်] မန်ဗျာ။ ၁၉၆။

ြမန်မာစာ ြမန်မာစကား
http://myanmarsar.zaung.net

တိတ်တိတ်ေန ေထာင်တန်

တိတ်တိတ်ေန ေထာင်တန် ။ ။ ဆိတ်ဆိတ်ေန ေထာင်တန် - နှင့် အတူတူြဖစ်သည်။
“အခုေနခါ ပါးစပ်ပိတ်ေနသည်က ေကာင်းသည် တိတ်တိတ်ေန ေထာင်တန် သည်ဆို မဟုတ်လား....”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၃၃၄] မိုးေ၀၊ ၅၇။ ၁၀၉။

ြမန်မာစာ ြမန်မာစကား
http://myanmarsar.zaung.net

တပ်ပျက် ဗိုလ်ခန့်

တပ်ပျက် ဗိုလ်ခန့် ။ ။ တပ်ပျက်ကို အုပ်ချူပ်ကွပ်ကွဲရန် ဗိုလ်ခန့်လိုက်သကဲ့သို့ ဖရိုဖရဲ ယိုယွင်းပျက်စီးေနေသာ အဖွဲ့အစည်းကို ဦးေဆာင် ကွပ်ကဲရန် အြကီးအအုပ်ခန့်သည်။ ( တပ်ပျက် ဗိုလ်လုပ် - ဟူ၍လည်း အသံုးရှိသည်။)

“တပ်ပျက်မှာ ဗိုလ်ခန့် ဆိုသလို ကာလပျက်ြကီးဟာ ဘယ်ေတာ့မှ အဖတ်ဆယ်လို့ရမယ်မသိဘူး...”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၃၀၈] ဒီးဒုတ်၊ ၂၀၊ ၅။ ၁၈။

“ေြမွေြမွချင်း ေြခြမင် သေဘာနှင့်လည်း လူဆိုးများ တပ်ပျက် ဗိုလ်လုပ် သူများကိုလည်း ပုလိပ်အဖွဲ့တွင် ခန့်အပ်၏...”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၃၃၀] အိုးေ၀၊ ၂။ ၃၃။

ြမန်မာစာ ြမန်မာစကား
http://myanmarsar.zaung.net

တန်ေဆး လွန်ေဘး

တန်ေဆး လွန်ေဘး ။ ။ သင့်ရံုတန်ရံုစားလှျင် ေဆးြဖစ်သည်။ အလွန်အကွျံစားလှျင် ေဘးြဖစ်သည်။ ထိုနည်းတူ အရာရာ၌ မယုတ်မလွန် ြပုလှျင် အကျုိးရှိ၍ အလွန်အကွျံြပုလှျင် အန္တရာယ်ရှိသည်။ တန်ေဆး လွန်ေဘး - ဆိုရိုးလည်းရှု။

“တန်ေသာ်ကားေဆး၊ လွန်ေသာ်ေဘးဟု၊ ထံုးေရးတန္တု၊ ပမာြပုသား၊ လူမှုြပက်ြပက်၊ ငဲ့ေကာင်းလျက်ကို...”
ကျမ်းကိုး။ ။[၈၄၆] ဘူလင်*၂၀၄။

“တန်လှျင်ေဆး လွန်လှျင်ေဘး ဆိုေသာအတိုင်း သင့်တန်မှျတရံုစားေသာက်လှျင် ေဆး၀ါးသကဲ့သို့ အကျုိးေပး၍ လွန်ြကူးစွာ စားေသာက်လှျင် ေဘးေရာက်ေစတတ်သည်..”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၂၇၅] စာဏကျ၊ ပ။ ၃၉။

“မည်သည့်ကိစ္စ၌မဆို တန်ေဆး လွန်ေဘး ြဖစ်တတ်၏။ ချင့်ချိန်ြပီး စီးပွားေရးလည်း မလစ်ဟင်း၊ ပညာေရးလည်း မလစ်ဟင်းဘဲ...”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၃၁၃] ၀န်ထမ်း။ ၂၂၅။

ြမန်မာစာ ြမန်မာစကား
http://myanmarsar.zaung.net

တန်ဖိုးထက် လက်ခြကီး

တန်ဖိုးထက် လက်ခြကီး ။ ။ ပစ္စည်းတစ်ခု၏ မူလတန်ဖိုးထက် လက်ခက ပိုများသည် ဆိုသကဲ့သို့ အမှုကိစ္စတစ်ခုအတွက် ကုန်ကျစရိတ်မှာ ရလဒ်နှင့် မကာမိေအာင်ြကီးမားလှသည်။ ( အဖိုးထက် လက်ခြကီး - ဟူ၍လည်း အသံုးရှိသည်။) ထမ်းပိုးထက် လက်ခြကီး၊ ဓားမထက် လက်ခြကီး - နှင့် အတူတူြဖစ်သည်။

“ြပည်သူရွာသားတို့သည် တန်ဖိုးထက် လက်ခြကီး ဆိုသကဲ့သို့သာ ရှိြကသည်...”
ကျမ်းကိုး။ ။[၉၉၈] ေညာင်ရမ်းမိန့်။ ဃု-၀မ်း။

ြမန်မာစာ ြမန်မာစကား
http://myanmarsar.zaung.net

Saturday, January 30, 2010

တည်မိတဲ့ဘုရား လင်းတပင် နားနား

တည်မိတဲ့ဘုရား လင်းတပင် နားနား ။ ။ တည်မိေသာ ေစတီပုထိုးကို လင်းတပင် နားလာေသာ်လည်း ကိုးကွယ်ြမဲ ကိုးကွယ်ရသက့ဲသို့ ဆံုးြဖတ်ချက် အခိုင်အမာချ၍ လုပ်မေသာ အလုပ်တစ်ခုအတွက် စိတ်ပျက်စရာများနှင့် မည်မှျပင် ြကံုေစကာမူ ေနာက်ြပန်ဆုတ်ရန် လမ်းမရှိေပ။

“မိဘနှစ်ပါးကို ပုန်ကန်ကာ ေကာက်ေကာက်ပါေအာင် လိုက်လာမိြပီြဖစ်ေသာေြကာင့် တည်မိတဲ့ဘုရား လင်းတပင် နားနား ဟူေသာ လူငယ်စိတ်ကလည်း တစ်ဖက်တွင် အေလးတင်းေနြပန်သည်...”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၃၂၀] ြမ၀တီ၊ ၆။ ၁၂၂။

“တည်မိတဲ့ဘုရား လင်းတပင် နားနား ဆိုသကဲ့သို့ ကိုယ် ကမိသည့်ဇာတ်ကွက်ကိုသာ ဆက်ကရပါေတာ့သည်...”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၃၂၄] လင်းေရာင်ြခည်၊ ၄၊ ၁၀။ ၂၂။

ြမန်မာစာ ြမန်မာစကား
http://myanmarsar.zaung.net

တစ်လုတ်စားဖူး သူ့ေကျးဇူး

တစ်လုတ်စားဖူး သူ့ေကျးဇူး ။ ။ သူ့ထမင်းကို တစ်လုတ်မှျ စားဖူးလှျင်ပင် ထုိသူ၏ ေကျးဇူးမကင်းေတာ့သကဲ့သို့ အနည်းအငယ်မှျပင်ြဖစ်ေစ ကူညီမစြခင်း ခံရဖူးလှျင်ပင် ထိုသူ၏ ေကျးဇူးမကင်းသည်သာ ြဖစ်သည်။ တစ်လုတ်စားဖူး သူ့ေကျးဇူး - ဆိုရိုးလည်းရှုပါ။ တစ်လုတ်ေကွျးဖူး သူ့ေကျးဇူး - နှင့်အတူတူြဖစ်သည်။

“တစ်လုတ်စားဖူး သူ့ေကျးဇူး ဆိုသလို အခု အေမြကီးတို့အိမ်တွင် ၀င်ေရာက်အရိပ်တည်းခို၊ ကွမ်းေဆးမှစ၍ ေရတစ်ေပါက် ေသာက်ရေသာ ေကျးဇူးရှိပါေသာေြကာင့်...”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၂၇၅] စံပယ်။ ၉။

“သူက ဘယ်လိုပဲ မေကာင်းြကံြကံ တစ်လုတ်စားဖူး သူ့ေကျးဇူးတဲ့၊ သည်ေတာ့ ေကျးဇူးြဖင့် ဆပ်မှေတာ်လိမ့်မည်...”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၂၈၄] ဒဂုန်၊ ၄၊ ၃၈။ ၇၄။

ငါးစီးရှင်ေကျာ်စွာ ပင်လယ်ကို စားေသာအခါ ညီေတာ်ြဖစ်သူ စစ်ကိုင်းမင်း အသခင်္ယာေစာယွမ်းကို လုပ်ြကံရန် ငခင်ညိုဟူေသာ ကွျန်ကို ေစေတာ်မူသည်။ ငခင်ညိုသည် စစ်ကို်င်းသို့ ကူး၍ အရိပ်အြခည် ြကည့်ေသာ် မလုပ်ြကံသာေသာေြကာင့် ေတာတွင်း သံုးရက် ပုန်းေအာင်းေနေလသည်။ ငခင်ညိုသည် အခါသင့်၍ လုပ်ြကံမည်ဟု နန်းေတာ်သို့ တတ်ေလရာ နန်းေတာ်တွင် နတ်တင်ထားေသာ ထမင်းကို ေတွ့ရသည်။ သံုးရက်တိုင် ထမင်းမစားခဲ့ရေသာ ငခင်ညိုသည် ထိုထမင်းကို အားရစွာ စားြပီးေသာ် နန်းေတာ်တွင်းသို့ ၀င်၍ အသခင်္ယာေစာယွမ်းကို လုပ်ြကံရန် ေစာယွမ်း၏ ေခါင်းရင်းတွင် ရပ်ေလ၏။ ထိုတွင် ငခင်ညိုသည် “ဤအသခင်္ယာေစာယွမ်းကား ငါ၏ ထမင်းရှင်ြဖစ်၍ ြပစ်မှားမိေချက သံသရာအြပစ် အလွန်ြကီးမည်”ဟု အြကံြဖစ်၍ မလုပ်ြကံေတာ့ဘဲ အသခင်္ယာေစာယွမ်းထံ ေရာက်ရှိေြကာင်း သက်ေသြပရန် အရှင်သခင်ေကျာ်စွာက အသခင်္ယာေစာယွမ်းအား ေပးထားေသာ ပတ္တြမားေကျာက်စီဓားကိုသာ ယူ၍ ြပန်လာခဲ့သည်။ ငါးစီးရှင်လည်း ငခင်ညို၏ အစီရင်ခံေလှျာက်ထားချက်ကို အားရေကျနပ်သြဖင့် အမျက်မထွက်ရုံမက “ထမင်းစေလာင်းရှင်ကိုပင် ဤမှျ ေကျးဇူးသိေသာ ငခင်ညိုသည် ငါ့အေပါ်တွင် ေကျးဇူးသိမည်မှာ ဆိုဖွယ်ရာမရှိ”ဟု ေတွးေတာကာ အလွန် ချီးမွမ်းလျက် ဆုလာဘ်များစွာ ေပးသနားေတာ်မူေလသည်။
ဦးကုလားမဟာရာဇ၀င်ေတာ်ြကီး၊ ပ။ ၃၄၃-၃၄၄။

ြမန်မာစာ ြမန်မာစကား
http://myanmarsar.zaung.net

တစ်ေယာက်မတန်ေြကာင့် တစ်အိုးတန် ပျက်

တစ်ေယာက်မတန်ေြကာင့် တစ်အိုးတန် ပျက် ။ ။ တစ်ေယာက်စာေလာက်ကို နှေြမာမိ၍ တစ်အိုးလံုးပျက်စီးရသကဲ့သို့ အနည်းအငယ်မှျကို ေြမာ်ြမင်မိ၍ အများအြပားဆံုးရှုံးရသည်။

ြမန်မာစာ ြမန်မာစကား
http://myanmarsar.zaung.net

တစ်ေယာက်အားနှင့်ယူေသာ် မရ၊ တစ်ေသာင်းအားနှင့် ယူေသာ်ရ၏

တစ်ေယာက်အားနှင့်ယူေသာ် မရ၊ တစ်ေသာင်းအားနှင့် ယူေသာ်ရ၏ ။ ။ တစ်ေယာက်တည်း မသယ်ယူနိုင်သည်ကို လူအများစုေပါင်း၍ သယ်ယူလှျင် ရသကဲ့သို့ အများညီညွတ်လှျင် အရာရာ ြပီးေြမာက် ေအာင်ြမင်နိုင်သည်။

“အများြပည်သူတို့ စုေပါင်းစည်းလံုးညီညွတ်ြခင်းြဖင့် ေဆာင်ရွက်မှသာ တိုးတက်မှုကို ရရှိနိုင်ေပမည်။ ထို့ေြကာင့် တစ်ေယာက်အားနှင့်ယူေသာ် မရ၊ တစ်ေသာင်းအားနှင့် ယူေသာ်ရ၏ တစ်ေယာက်အားနှင့်ယူေသာ် မရ၊ တစ်ေသာင်းအားနှင့် ယူေသာ်ရ၏ဟူ၍ စကားပံု ြဖစ်ေပါ်လာခဲ့ရေလသည်...”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၃၃၂] ြမ၀တီ၊ ၁၈၊ ၁၁။ ၈၈။

“ညီညွတ်ြခင်းသည် အင်အားဟူ၍လည်းေကာင်း၊ တစ်ေယာက်အားနှင့်ယူေသာ် မရ၊ တစ်ေသာင်းအားနှင့် ယူေသာ်ရ၏ဟူ၍လည်းေကာင်း ြမန်မာမှုနယ်ပယ်၌ သံုးြက၏...”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၃၃၄] ေရှ့သို့၊ ၂၁၊ ၅။ ၁၀။

ြမန်မာစာ ြမန်မာစကား
http://myanmarsar.zaung.net

တစ်လင်ေန ေပွးနှင့်၊ တစ်လင်ေန ေြကွးနှင့်

တစ်လင်ေန ေပွးနှင့်၊ တစ်လင်ေန ေြကွးနှင့် ။ ။ ပထမအိမ်ေထာင်ဖက်က ေပွးထူသြဖင့် ဒုတိယအိမ်ေထာင်ြပုြပန်ရာ ထိုသူကလည်း ေြကွးထူသူြဖစ်ေနြပန်သကဲ့သို့ တစ်ခုမေကာင်းသြဖင့် တစ်ခုေြပာင်းေသာ်လည်း မည်သည့်အရာနှင့်မှ အဆင်မေြပဘဲြဖစ်သည်။

ြမန်မာစာ ြမန်မာစကား
http://myanmarsar.zaung.net

တစ်လုတ်ေကွျးဖူး သူ့ေကျးဇူး

တစ်လုတ်ေကွျးဖူး သူ့ေကျးဇူး ။ ။ တစ်လုတ်စာမှျ ေကွျးေမွးခဲ့ဖူးလှျင်ပင် ထိုသူ၏ ေကျးဇူးမကင်းေတာ့သကဲ့သို့ အနည်းငယ်မှျပင်ြဖစ်ေစ ကူညီေစာင့်ေရှာက်ဖူးလှျင်ပင် ထိုသူ၏ ေကျးဇူးမကင်းသည်သာ ြဖစ်သည်။ တစ်လုတ်စားဖူး သူ့ေကျးဇူး - နှင့် အတူတူြဖစ်သည်။

“ပန်းထိမ်ဆရာြကီးအား တစ်လုတ်ေကွျးဖူး သူ့ေကျးဇူး ဆိုတဲ့စကားအတိုင်း ဆုေတာ်လာဘ်ေတာ်များ ချီးြမှင့်ေပးသနားေတာ်မူသတဲ့..”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၂၉၃] က၀ိမှန်၊ ၅၊ ၅။ ၂၀၉။

“ကျုပ်က တရားလိုများ ေကျွးေသာ ထမင်းကို မစားလို၊ အဘယ်ေြကာင့်ဆိုေသာ် တစ်လုတ်ေကွျးဖူး သူ့ေကျးဇူး ဆိုသကဲ့သို့...”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၃၁၁] ပေဒသာ၊ ၂၊ ၂၀။ ၁၃၂။

ြမန်မာစာ ြမန်မာစကား
http://myanmarsar.zaung.net

တစ်ရွာေြပာင်းမှ သူေကာင်း ကွျန်ေစာ်နံ

တစ်ရွာေြပာင်းမှ သူေကာင်း ကွျန်ေစာ်နံ ။ ။ မိမိရပ်ရွာတွင် ေနထိုင်စဉ်အခါကမှု သင့်တင့်ေလျာက်ပတ်စွာ ရှိေသာ်လည်း အြခားတစ်ရပ်တစ်ရွာသို့ ေြပာင်းေရွ့ေနထိုင်ခါမှ ကွျန်အြဖစ်သို့ပင် ဆိုက်ေရာက်ရေတာ့မည်ေလာက် အေြခအေန ပျက်ယွင်းလာသကဲ့သို့ မိမိ မူလအေနအထားကို စွန့်၍ အကွက်အကွင်းသစ်သို့ ေြပာင်းခါမှ လွန်စွာ အေြခမလှြဖစ်သည်။ ေသချင်တဲ့ကျား ေတာေြပာင်း - နှင့် အတူတူြဖစ်သည်။ တစ်ရွာမေြပာင်း သူေကာင်းမြဖစ် - နှင့်လည်း နှုိင်းယှဉ်ပါ။

“အရည်အချင်းမရှိသူတို့ တစ်ရွာေြပာင်းလှျင်ကား တစ်ရွာေြပာင်းမှ သူေကာင်း ကွျန်ေစာ်နံ ရသည်ဟုလည်းေကာင်း၊ ထိုင်ေနအေကာင်းသား ထသွားမှ ကျုိးမှန်းသိဟုလည်းေကာင်း ဆိုြကသည်...”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၃၁၄] ကိုယ်ကျင့်။ ၂၆၆။

သူေကာင်း = မျုိးရိုးအကျင့်သိက္ခာ ေကာင်းမွန်သူအြဖစ် မင်း၏ ချီးြမှင့်ြခင်းခံရသူ။

ြမန်မာစာ ြမန်မာစကား
http://myanmarsar.zaung.net

တစ်ရွာမေြပာင်း သူေကာင်းမြဖစ်

တစ်ရွာမေြပာင်း သူေကာင်းမြဖစ် ။ ။ မိမိအတွက် အကျုိးမြဖစ်ထွန်းသည့် ေနရင်းေဒသကို မစွန့်ခွာနိုင်၍ သူေကာင်းြပုမခံရသကဲ့သို့ ြကီးပွားရာ ြကီးပွားေြကာင်း အလားအလာရှိေသာ ေနရာသို့ မေရွ့ေြပာင်းလှျင် မတိုးတက်နိုင်။ ေသချင်တဲ့ြကား ေတာေြပာင်း - နှင့် နိှုင်းယှဉ်ပါ။

“တစ်ရွာမေြပာင်း သူေကာင်းမြဖစ် ဆိုေသာ စကားကို ယံုြကည်အားထား၍ ေရွှဘိုမှ စုန်ဆင်းလာရာ...”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၂၇၅] စံပယ်။ ၁၄၉။

“တစ်ရွာမေြပာင်း သူေကာင်းမြဖစ် ဆိုတာလို စီးပွားေရးအတွက်လည်း တစ်ေြကာင်း... ေ၀းရာကို သွားရြခင်းြဖစ်ပါတယ်...”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၂၉၇] ဒဂုန်၊ ၁၆၊ ၁၈၁။ ၁၅၃။

ြမန်မာစာ ြမန်မာစကား
http://myanmarsar.zaung.net

တစ်ရွာ တစ်ကျီေဆာက်

တစ်ရွာ တစ်ကျီေဆာက် ။ ။ တစ်ရွာလှျင် ကိုယ်ပိုင်စပါးကျီ တစ်လံုးကျ ေဆာက်ထားသည်ဆိုသကဲ့သို့ ရပ်တိုင်းရွာတိုင်း၌ မိမိအား ကူညီေထာက်ပံ့မည့် မိတ်ေကာင်းေဆွေကာင်း ရှိထားသည်။

“တစ်ရွာ တစ်ကျီေဆာက် ဆိုသကဲ့သို့ အြမို့ြမို့ အရွာရွာ ေနရာတကာတို့၌ မိတ်ေဆွကလျာဏ သဟာယ အများအြပား ထားရမည်....”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၂၈၃] ဒဂုန်၊ ၃၊ ၂၈။ ၁၁။

ြမန်မာစာ ြမန်မာစကား
http://myanmarsar.zaung.net

ေတာေြကာင့် ကျားလံု၊ ကျားေြကာင့် ေတာလံု

ေတာေြကာင့် ကျားလံု၊ ကျားေြကာင့် ေတာလံု ။ ။ ေတာအုပ်ေကာင်းသြဖင့် ကျားသည် လံုြခံုစွာ ကျက်စားနိုင်သည်။ ကျားရှိသြဖင့် ေတာသည် လူသူေလးပါး ဖျက်ဆီးမည့် အန္တရာယ်မှ လံုြခံုသည်။ ထို့အတူ အချင်းချင်း အြပန်အလှန် အကျုိးြပု ြကြခင်းြဖင့် နှစ်ဦးနှစ်၀ လံုြခံုစွာ ရပ်တည်နိုင်ြကသည်။

“ေဆွေတာ်မျုိးေတာ် တို့ ညီညွတ်သင့်တင့်မှ ေတာေြကာင့် ကျားလံု၊ ကျားေြကာင့် ေတာလံု ကျူရံု၏သို့ ြဖစ်မည်...”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၀၁၉] သာလွန်မင်းမိန့်၊ ၂။ ၁၃၂-၁၃၃။

ြမန်မာစာ ြမန်မာစကား
http://myanmarsar.zaung.net

ေတာမီးေလာင် ေတာေြကာင်လက်ခေမာင်းခတ်

ေတာမီးေလာင် ေတာေြကာင်လက်ခေမာင်းခတ် ။ ။ ေတာမီးေလာင်၍ ေတာတွင်းရှိ ယုန်၊ ပုတတ်စေသာ သတ္တ၀ါငယ်များ ေြပးလွှားေနချိန်တွင် ေတာေြကာင်က အခွင့်ေကာင်းေပါ်ြပီဟု ၀မ်းေြမာက်၀မ်းသာ ြဖစ်သကဲ့သို့ လူအများ ေဘးဒုက္ခေရာက်၍ ြကံရာမရ ြဖစ်ေနချိန်တွင် လူယုတ်မာများက အခွင့်ေကာင်းေပါ်ြပီဟု ၀မ်းေြမာက်၀မ်းသာ ြဖစ်ြကသည်။

“ေတာမီးေလာင်ေသာ်၊ ေတာင်ေြကာင်လက်ပမ်း၊ ခတ်ေသာြငမ်းသို့...”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၂၆၆] မဃ* ၂၁၈။

“ေတာမီးေလာင် ေတာေြကာင်လက်ခေမာင်းခတ် ဆိုတဲ့ စကားကဲ့သို့....”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၂၈၁] ေနာင်၀တ်၊ ပ။ ၁၃၁။

ြမန်မာစာ ြမန်မာစကား
http://myanmarsar.zaung.net

ေတာဆင်အေ၀း ခမည်းေပး

ေတာဆင်အေ၀း ခမည်းေပး ။ ။ ေတာထဲ၌ရှိေသာ ဆင်ရိုင်းတစ်ေကာင် ခမည်းေပးသည်ဆိုသကဲ့သို့ စကားအြဖစ် ေြပာေသာ်လည်း တကယ်လက်ေတွ့တွင် မြဖစ်နိုင်သည့်ကိစ္စ ြဖစ်သည်။ ြမစ်တစ်ဖက် ၀က်လက်ကင် - နှင့် အတူတူြဖစ်သည်။

“ပတ္တြမားထိပ်ေညှာက်၊ နဂါးေမာက်ြဖင့်၊ အိုေပျာက်နိုင်စွာ၊ မေသရာဟု၊ နည်းနာြပသင်၊ ေြပာပါကျင်လည်း၊ ေတာဆင်အေ၀း ခမည်းေပးသို့၊ အေရးမရ၊ မဟုတ်စွတည့်...”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၂၆၆] မဃ*၂။

ြမန်မာစာ ြမန်မာစကား
http://myanmarsar.zaung.net

ေတာစကား ေတာေပျာက်

ေတာစကား ေတာေပျာက် ။ ။ ေတာမှာ ေြပာေသာ စကားကို ေတာမှပင် ေပျာက်ပျက်ေစ ဆိုဘိသကဲ့သို့ အချင်းချင်းေြပာေသာ မသင့်ေလျာ်သည့် စကားကို ေြပာသည့်ေနရာမှာပင် ေပျာက်ပျက်ေစရမည်။ ေတာစကားကို အိမ်သို့မေရာက်ေစရာ အိမ်စကားကို ေကျာင်းသို့ မေရာက်ေစရာ - ဆိုရိုးလည်းရှု။

“ေတာစကား ေတာေပျာက် ဆိုတဲ့ စကားကို စိတ်ထဲမှာြမဲြမဲထားပါ့မယ်လို့ ဆရာ ကတိထားြပီး ဘာြဖစ်လို့ ဒီစကားကို အခုစြပီး ေြပာရပါသလဲ...”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၂၈၀-ခန့်] ပွဲြမ။ ၉၈။

ြမန်မာစာ ြမန်မာစကား
http://myanmarsar.zaung.net

Friday, January 29, 2010

ေတာင်ေ၀ှးလဲေတာ့ ဖိုးသူေတာ်ထူနိုင်သည်၊ ဖိုးသူေတာ်လဲေတာ့ ေတာင်ေ၀ှးမထူနိုင်

ေတာင်ေ၀ှးလဲေတာ့ ဖိုးသူေတာ်ထူနိုင်သည်၊ ဖိုးသူေတာ်လဲေတာ့ ေတာင်ေ၀ှးမထူနိုင် ။ ။ ေတာင်ေ၀ှးလဲေသာ် ဖိုးသူေတာ်က ထူေပးနိုင်၍ ဖိုးသူေတာ်လဲေသာ် ေတာင်ေ၀ှးက ထူေပးြခင်း မြပုနိုင်သကဲ့သို့ မှီခိုသူဒုက္ခြဖစ်သည့်အခါ မှီခိုအားထားရာပုဂ္ဂိုလ်က အကူအညီေပးနိုင်ေသာ်လည်း မှီခိုအားထားရာပုဂ္ဂိုလ် ဒုက္ခြဖစ်သည့်အခါ မှီခိုသူက အကူအညီေပးနိုင်စွမ်း မရှိေချ။

“ေဘဘီဖျားလို့ အေရးမြကီးဘူး..၊ ကိုေဇယျဖျားမှသာ စိုးရိမ်ရတာ၊ ဖိုးသူေတာ်လဲေတာ့ ေတာင်ေ၀ှးက မထူနိုင် ြဖစ်ေနပါဦးမယ်...”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၃၁၆] ဪမိန်းမ။ ၂၁၄။

ြမန်မာစာ ြမန်မာစကား
http://myanmarsar.zaung.net

ေတာင်လဲရာ ြမက်ြပတ်

ေတာင်လဲရာ ြမက်ြပတ်
(၁) ေတာင်ြပုိလဲရာတွင် ေတာင်နှင့်မကင်းေသာ ြမက်ပင်များစွာ ပျက်စီးရသကဲ့သို့ မှီခိုအားထားရာ ပျက်စီးေသာအခါ မှီခိုသူတို့ပါ ဒုက္ခေရာက်ရသည်။

“ငါတို့ မင်းဧကရာဇ်နှစ်ပါး အမျက်ရှိ၍ ရန်စစ်ြကီးစွာြဖစ်ေသာကာလ ခပ်သိမ်းေသာ ရဲမက်ဗိုလ်ပါ အေပါင်းတို့သည် ေတာင်လဲရာ ြမက်ြပတ် ဘိသကဲ့သို့ ြကီးစွာေသာ ေဘးဘယသို့ ေရာက်ြကလိမ့်မည် ြဖစ်သည်...”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၀၈၀-ခန့်] ကုလား၊ ပ။ ၄၁၅။

(၂) ေတာင်ြပုိလဲရာတွင် ေတာင်၏၀န်းကျင်ရှိ ြမက်ပင်များ ပျက်စီးရသကဲ့သို့ အင်အားြကီးမားေသာ အရာတစ်ခု ပျက်စီးေသာအခါ ပတ်၀န်းကျင်မှ အင်အားနည်းေသာ အရာများပါ ပျက်စီးရသည်။

“ေတာင်လဲရာ ြမက်ြပတ် ဆိုသလို ေမာင်တို့ သမီးေယာက်ဖအချင်းချင်းအတွင်းမီး ေလာင်ြကသည့်အေရးနှင့် ဆင်းရဲသား ကွျန်ေတာ်မျုိးေလးများကို ေဘးမထိပါေစနှင့်....”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၂၈၁] ေနာင်၀တ်၊ ပ။ ၁၈၂။

ြမန်မာစာ ြမန်မာစကား
http://myanmarsar.zaung.net

ေတာင်မင်း ေြမာက်မင်း မကယ်နိုင်

ေတာင်မင်း ေြမာက်မင်း မကယ်နိုင် ။ ။ ြပဿနာ ကိုယ်စီြကံုြကေသာအခါ ေတာင်ဘက်အရပ်၌ စိုးစံေသာမင်းနှင့် ေြမာက်ဘက်အရပ်၌ စိုးစံေသာမင်းတို့ အချင်းချင်းမကယ်နိုင်သကဲ့သို့ ကိုယ့်အခက်အခဲနှင့်ကိုယ် ြဖစ်ေနေသာအခါတွင် တစ်ေယာက်ကိုတစ်ေယာက် မကူညီနိုင်ေသာ အေြခအေနမျုိးြဖစ်သည်။

“ေတာင်မင်း ေြမာက်မင်း မကယ်နိုင်ေသာ ဘ၀တွင် မျက်ရည်စကေလးေတွနှင့်....”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၃၀၃] ြမ၀င်း။ ၂၂။

“အမှန်ေတာ့ ကွျန်ေတာ်လည်း သူတို့ကို မကယ်နိုင်ပါ။ ေတာင်မင်း ေြမာက်မင်း မကယ်နိုင်သလို ေတာင်ငမွဲကို ေြမာက်ငမွဲ မကယ်နိုင်...”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၃၃၄] မိုးေ၀၊ ၅၇။ ၁၀၁။

ြမန်မာစာ ြမန်မာစကား
http://myanmarsar.zaung.net

ေတာင်ငူကလည်း ေတာင်ငူ၊ေမာင်းေထာင်ကလည်း ေမာင်းေထာင်

ေတာင်ငူကလည်း ေတာင်ငူ၊ေမာင်းေထာင်ကလည်း ေမာင်းေထာင် ။ ။ ေတာင်ငူကလည်း ေတာင်ငူ၊ ေမာင်းေထာင်ကလည်း ေမာင်းေထာင် ဆိုတကဲ့သို့ သူ့နည်းနှင့်သူ လွန်ြကသည်ချည်း ြဖစ်သည်။

“ဟာ...မေြပာပါနဲ့ေတာ့ ဦးရယ်။ ေမာင်းေထာင်ကလည်း ေမာင်းေထာင်၊ ေတာင်ငူကလည်း ေတာင်ငူပဲ.... တစ်ေယာက်က မယားငယ်ေနတယ်လို့ထင်၊ တစ်ေယာက်က လင်ငယ်ေနတယ်လို့ထင်ြပီး ကွဲြကတာပဲ...”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၃၀၃] ဂျာနယ်ေကျာ်၊ ၉၊ ၇၊ ၂၉။

ဘိုးေတာ်မင်းတရားလက်ထက်တွင် သားေတာ် ေတာင်ငူမင်းသား၏ ဆရာ ဦးေတဇကို သာသနာပိုင် ေမာင်းေထာင်ဆရာေတာ်က ေခါ်၍ ဝိနည်းငယ် ၄-ေစာင် ပါဌ်နိဿယအကုန် အလွတ် ြပန်ဆိုသည်။ အြပည့်အစုံနှုတ်လွတ်မြပန်နုိင်ေသးသြဖင့် ေမာင်းေထာင်သာသနာပိုင်ဆရာေတာ်က ဦးေတဇအား သဲဒဏ်၊ ေရဒဏ်ေပးေလသည်။ ေတာင်ငူမင်းသားသည် သူ့ဆရာ ဒဏ်ေပးခံရသည်ကို မေကျနပ်သြဖင့် သာသနာပိုင် ေမာင်းေထာင်ဆရာထံလာ၍ သဲဒဏ်၊ ေရဒဏ်မေပးသင့်ေြကာင်း ေလှျာက်ထားရာ မေြပလည်ဘဲ အချင်းြဖစ်ပွားြကသည်။ ထိုအေြကာင်းကို ဘိုးေတာ်မင်းတရားြကားသိေသာအခါ “ေတာင်ငူကလည်း ေတာ်ငူ၊ ေမာင်းေထာင်ကလည်း ေမာင်းေထာင်”ဟု မိန့်ေတာ်မူေလသည်။
ပါးစပ်ရာဇ၀င်။ ၁၉၂။

ြမန်မာစာ ြမန်မာစကား
http://myanmarsar.zaung.net

ေတာင်ြကီးဖ၀ါးေအာက်၊ လှုိင်းြကီးေလေအာက်

ေတာင်ြကီးဖ၀ါးေအာက်၊ လှုိင်းြကီးေလေအာက်
(၁) ေတာင်တို့သည် မည်မှျပင် ြမင့်မားေစကာမူ ေတာင်တက်သူတို့၏ ဖ၀ါးေအာက် ေရာက်ရသည်။ လှုိင်းလံုးတို့သည် မည်မှျပင် ြကီးမားေစကာမူ ေလှ၏ေအာက်သို့ ေရာက်ရသည်။ ထို့အတူ ဂုဏ်ရှိန်မည်မှျ ြကီးမားသည့် အမျုိးသမီးြဖစ်ေစကာမူ လင်ေယာက်ျား၏ ဦးေဆာင်မူကို ခံယူရသည်။ ေတာင်ြကီးဖ၀ါးေအာက် - ဆိုရိုးလည်းရှုပါ။

“စြကာမင့်းသမီး၊ ြဖစ်တြပီးလည်း၊ ေတာင်ြကီးဖ၀ါးေအာက်၊ လင်ေနာက်လုိက်ရ...”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၂၆၆] မဃ* ၃၀၃။

“ေတာင်ြကီးဖ၀ါးေအာက်၊ လှုိင်းြကီးေလေအာက်တဲ့၊ အလှဂုဏ်ေမာက်ေနတဲ့ ငါးသိုင်းမယ်ေလးဟာလည်း တစ်ေန့ကျရင် ကွျန်ေတာ် ငါးေနာက်သွားေအာက်ကို ေရာက်ရေစမေပါ့...”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၃၁၂] ကိုတံငါ၊ ၂၀၁။

(၂) ေတာင်တို့သည် မည်မှျပင် ြမင့်မားေစကာမူ ေတာင်တက်သူတို့၏ ဖ၀ါးေအာက်ေရာက်ရသည်။ လှုိင်းလံုးတို့သည် မည်မှျပင် ြကီးမားေစကာမူ လှုိင်း၏ေအာက်သို့ ေရာက်ရသည်။ ထို့အတူ အခက်အခဲတို့သည် မည်မှျပင် ြကီးမားေစကာမူ ြကိုးစားအားထုတ်မှု၏ေအာက်၌ ပေပျာက်သွားရသည်။ ( ေတာင်ြကီးဖ၀ါးေအာက် - ဟူ၍လည်း အသံုးရှိသည်။ ) လှုိင်းြကီးေလှေအာက် ေတာင်ြကီးဖ၀ါးေအာက် - နှင့် အတူတူြဖစ်သည်။

“စကားလံုးများလိုက်တာ ြကားချပ်စရာမရှိ။ စကားလံုးေစ့ပါေပ၏။ သို့ေသာ်လည်း ေတာင်ြကီး ဖ၀ါးေအာက် နင်းလိုက်ရင် ေပျာက်ကေရာေပါ့၊ ေြကာက်စရာမရှိ”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၃၁၇] ဘ်ိုးတင့်။ ၆၆။

ြမန်မာစာ ြမန်မာစကား
http://myanmarsar.zaung.net

ေတာက်မည့်မီးခဲ အရှိန်နှင့်ရဲရဲ

ေတာက်မည့်မီးခဲ အရှိန်နှင့်ရဲရဲ ။ ။ ေတာက်မည့်မီးခဲသည် ရဲရဲညီးညီးေန သကဲ့သို့ ထွန်းကားမည့်သူသည် ထူးခွျန်မည့် အရိပ်လက္ခာဏာများနှင့် သိသာထင်ရှားေနသည်။

“အရည်တူသားေတာ်ေတွထဲက ေတာက်မည့်မီးခဲ အရှိန်နှင့်ရဲရဲ ဆိုသလို ဘယ်သူဘယ်လို ထူးခွျန်မယ်ဆိုတာ ေစာင့်ြကည့်ြကဖို့လိုတာပဲ...”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၂၉၉] ဒဂုန်၊ ၁၉၇။ ၂၁၉။

“ေတာက်မည့်မီးခဲ အရှိန်နှင့်ရဲရဲ ဆိုတာလို ြကီးပွားမည့်လူများဟာ ရုပ်ကို ြမင်တာနှင့် အသိသာြကီးပဲ....”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၂၇၈] တင်ြမ၊ ဒု။ ၁၈၄။

ြမန်မာစာ ြမန်မာစကား
http://myanmarsar.zaung.net

တို်က်ဖန်များ သစ်ငုတ်ပင် နဲ့ေသး

တို်က်ဖန်များ သစ်ငုတ်ပင် နဲ့ေသး ။ ။ သစ်ငုတ်ေသာ်မှ တို်က်ဖန်များက နဲ့လာသကဲ့သို့ မည်မှျပင် စိတ်ဓာတ်ခိုင်မာေစကာမူ ေြပာဆိုြပုမူခံရဖန် များလာေသာအခါ ြကံ့ြကံ့ မခံနိုင်ဘဲ ယိမ်းယိုင်လာသည်။

“စိတ်တွင် ၀င်စားထိခိုက်လာသေလာက် မူလအေြခမှ အလိုလို ေဖာက်လွှဲ၍ တစ်မျုိးတစ်မည် မြဖစ်ဘဲ မေနနိုင်ြဖစ်၏။ သစ်ပင်လှျင် လှုပ်ဖန်များက နဲ့သည်...”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၃၂၀] လူ။ ၉။

ြမန်မာစာ ြမန်မာစကား
http://myanmarsar.zaung.net

တိုင်း၍ရက်သည့် ပက္ကလာ မိုးရွာသည်နှင့် အခန့်သင့်

တိုင်း၍ရက်သည့် ပက္ကလာ မိုးရွာသည်နှင့် အခန့်သင့် ။ ။ မိမိကုိယ်နှင့် တိုင်း၍ ရက်ထားသကဲ့သို့ေသာ ပက္ကလာကို မိုးရွာသည့်အချိန်နှင့် တိုက်ဆိုင်စွာ အခန့်သင့် ရသကဲ့သို့ အေြကာင်းနှစ်ရပ်သည် အခန့်သင့်စွာ တိုက်တိုက်ဆိုင်ဆိုင် ြဖစ်ေပါ်သည်။

“တိုင်း၍ရက်တဲ့ပက္ကလာ၊ မိုးရွာသည်နှင့် မှာ၍ထားသည်နှယ် အလားသင့် ဆိုသကဲ့သို့...”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၁၅၂-ခန့်] ကျည်း။ ၁၄၂။

“ေငွထုပ်ချင်းတု၊ လူရွယ်ချင်းမှျ အလှချင်းနတ်ဖက် တိုင်း၍ရက်သည့် ပက္ကလာ မိုးရွာသည်နှင့် အခန့်သင့် အခွင့်ဆီဆိုင်၊ အတိုင်အလှည့် အစပ်ြဖင့် တည့်လှေပါ့...”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၂၂၅-ခန့်] ေရသည်။ ၄၀။

ပက္ကလာ = လယ်သူမများ ေဆာင်းေလ့ရှိေသာ၊ ဦးေခါင်းမှ တင်ပါးအထိ မိုးလံုေသာ ေခါင်းေဆာင်းစရာ

ြမန်မာစာ ြမန်မာစကား
http://myanmarsar.zaung.net

တစ်နွယ်ငင် တစ်စင်ပါ

တစ်နွယ်ငင် တစ်စင်ပါ ။ ။ နွယ်တစ်ခုကို ဆွဲငင်လိုက်လှျင် တစ်စင်လံုးရှိ နွယ်များ ပါလာသကဲ့သို့ ကိစ္စတစ်စံုတစ်ရာနှင့် ဆက်နွယ်၍ အြခားအြခားေသာ အရာများလည်း ပါ၀င်ပက်သက်လာသည်။

“တစ်နွယ်ငင် တစ်စင်ပါ ဆိုတဲ့အတိုင်း ထိုသူနှင့် စပ်သမှျ လူေတွမှာလည်း အပူေရေလာင်း၍ အပူေငွ့ သင့်ြကေလကုန်သတည်း...”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၂၈၈] သူရ၊ ပ။ ၄၃။

“တစ်နွယ်ငင် တစ်စင်ပါ ဆိုသည့်အလား ဒိုင်းအတွင်း၀န် လင်မယား၊ ေမာင်ေဖငယ်၊ ေမာင်ေမာင်တုတ်ို့နှင့် အနီးကပ်ဆံုးေသာ ေဆွမျုိးအေပါင်းအသင်းများသည်လည်း ဆက်တုိက်ပင် ဖမ်းဆီးခံလို်က်ရသည်..”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၃၃၈] ဒိုင်းခင်ခင်။ ၁၅၉။

ြမန်မာစာ ြမန်မာစကား
http://myanmarsar.zaung.net

တစ်ေန့ေရွှ၊ တစ်ေန့ေငွ

တစ်ေန့ေရွှ၊ တစ်ေန့ေငွ ။ ။ တစ်ေန့တွင် ေရွှထည်များနှင့် ေနာက်တစ်ေန့တွင်မှု ေငွထည်များနှင့် ေြပာင်းလဲေနသကဲ့သို့ အေြခအေနသည် ေကာင်းလိုက် မေကာင်းလိုက် မတည်မြငိမ် ေြပာင်းလဲေနသည်။

“တစ်ေန့ေရွှ၊ တစ်ေန့ေငွ ဆိုတာလို ငါ့ေရာဂါများလည်း သက်သာတယ်လို့ မရှိဘူး....”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၂၉၀] သန်းသန်း၊ ပ။ ၁၁။

ြမန်မာစာ ြမန်မာစကား
http://myanmarsar.zaung.net

တစ်ေကျာင်းတစ်ဂါထာ တစ်ရွာတစ်ပုဒ်ဆန်း

တစ်ေကျာင်းတစ်ဂါထာ တစ်ရွာတစ်ပုဒ်ဆန်း ။ ။ တစ်ေကျာင်းနှင့်တစ်ေကျာင်း ရွတ်ဆိုေသာ ဂါထာ၊ တစ်ရွာနှင့်တစ်ရွာ သီဆိုေသာ ေတးသီချင်းတို့ မတူညီြကသကဲ့သို့ သူ့ေနရာနှင့်သူ အသံုးအနှုန်း လုပ်ထံုးလုပ်နည်း ကွဲြပားသည်။

“ေရှးထံုးေဟာင်းမှာေကာင့်၊ တစ်ေကျာင်းတစ်ဂါထာ တစ်ရွာတစ်ပုဒ်ဆန်း ဧကန်းနှင့်ဧ၀န်း၊ ယွန်းဆက်နှင့်စမုတ်..”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၁၄၆] ရာမ၊ ဒု။ ၁၅၆။

“မှန်လှပါ၊ တစ်ေကျာင်းတစ်ဂါထာ တစ်ရွာတစ်ပုဒ်ဆန်း ဆုိတာလိုပဲ စင်ေတာ်သားကပဲ ဘုရား၊ သူများထက် အဆန်းကို ြကံလို့မို့ နန်းဆန်တဲ့ တီးလံုးသွားကေလးများနှင့် သားသားနားနား မိန့်ေတာ်မူပါဘုရား...”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၂၆၄] မိုင်းြမန်ြပ။ ၃၂၃။

ြမန်မာစာ ြမန်မာစကား
http://myanmarsar.zaung.net

Thursday, January 28, 2010

တစ်ေန့လံုး ကေတာ်ေပမဲ့ ဥေတာ့တစ်လံုး

တစ်ေန့လံုး ကေတာ်ေပမဲ့ ဥေတာ့တစ်လံုး ။ ။ တစ်ေန့လံုး ကေတာ်ကေတာ် ေအာ်ေနေသာ်လည်း ဥေသာအခါ တစ်လံုးတည်းသာ ဥသကဲ့သို့ စကားြဖင့် ြကာြမင့်စွာ ဟိတ်ဟန်ြပေနေသာ်လည်း အလုပ်အေနနှင့် မြဖစ်စေလာက်သာ အေကာင်အထည်ေပါ်သည်။

ြမန်မာစာ ြမန်မာစကား
http://myanmarsar.zaung.net

တစ်ေန့တစ်လံ ပုဂံဘယ်ေရွ့မလဲ

တစ်ေန့တစ်လံ ပုဂံဘယ်ေရွ့မလဲ ။ ။ ပုဂံသို့ ရည်မှန်း၍ ခရီးထွက်ခဲ့သူသည် တစ်ေန့တစ်လံမှျသာ သွားေစဦး ေန့စဉ်မှန်မှန်သွားက ပုဂံသို့ မုချေရာက်မည်ြဖစ်သကဲ့သို့ လုပ်ငန်းတစ်ခုကို နည်းနည်းချင်းြဖစ်ေစကာမူ မှန်မှန် အားထုတ်ေဆာင်ရွက်သွားလှျင် တစ်ချိန်တွင် မုချြပီးေြမာက်မည်သာ ြဖစ်သည်။

“တစ်ေန့တစ်လံ ပုဂံဘယ်ေရွ့မလဲ ဟူေသာ စကားအတိုင်း တြဖည်းြဖည်း ေလှျာက်ခဲ့ရ၏...”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၃၁၅] ေသွး၊ ၃၃၇။ ၃၈။

ြမန်မာစာ ြမန်မာစကား
http://myanmarsar.zaung.net

တစ်ေကာင်ရ ငါ့သမီးရှင်ေထွး

တစ်ေကာင်ရ ငါ့သမီးရှင်ေထွး ။ ။ ငါးတစ်ေကာင် ရတိုင်းရတိုင်း ငါ့သမီး ရှင်ေထွးဖို့ဟု ရည်းစူးသကဲ့သို့ အခွင့်အလမ်း ေပါ်လာသည့်အခါတိုင်း အခါတိုင်း တစ်ေယာက်တည်းအဖို့သာ ရည်စူးသည်။

ေရှးအခါက တံငါသည်လင်မယားနှစ်ေယာက်တွင် မယ်ေထွးဟုေခါ်ေသာ အလွန်ေချာေမာသည့် သမီးတစ်ေယာက်ရှိသည်။ မိခင်ြဖစ်သူသည် မယ်ေထွးအား အလွန် ချစ်ြမတ်နိုးေလသည်။ ရှာေဖွရေသာ ငါးများကို မယ်ေထွးက လှည့်လည်ေရာင်းချေပးေလသည်။ တစ်ေန့ေသာ် တံငါသည် လင်မယား ငါးရှာထွက်ရာ အချိန်အေတာ်ြကသည့်တိုင်ေအာင် ငါးမရရှိသြဖင့် တံငါသည်သည် စိတ်တိုေနေလသည်။ ထုိစဉ် ငါးတစ်ေကာင်ကို မိေလရာ တံငါသည်မိန်းမက “ငါ့သမီး ရှင်ေထွးေဈးတင်ဖို့”ဟု ေအာက်လိုက်သည်။ ေနာက်ထပ် တစ်ေကာင် မိေသာအခါ၌လည်း “ငါ့သမီးရှင်ေထွး ေဈးတင်ဖို့”ဟု ေအာ်ြပန်သည်။ ေနာက်ထပ်တစ်ေကာင် မိြပန်ေသာအခါလည်း “ငါ့သမီး ရှင်ေထွး ေဈးတင်ဖို့”ဟု ဆိုြပန်သတဲ့...။
{ပံုြပင်}

ြမန်မာစာ ြမန်မာစကား
http://myanmarsar.zaung.net

တစ်ေတာေစာင့်သည် ေြခတိုင်ကုပ်ကား၊

တစ်ေတာေစာင့်သည် ေြခတိုင်ကုပ်ကား၊ တစ်အိုင်ေစာင့်သည် ငါးရံ့တင်ေြပာက် ။ ။ ေကသရာဇာြခေသင့်္မင်း တာ၀န်ေပးသြဖင့် ေတာကို ေစာင့်ေသာ ေြခတိုင်ကုပ်ကားကိုလည်းေကာင်း၊ အိ်ုင်ကိုေစာင့်ေသာ ငါးရံ့တင်ေြပာက်ကိုလည်းေကာင်း အြခားသတ္တ၀ါများက ေလးစားရသကဲ့သို့ အြကီးအကဲက သင့်ေလျာ်သြဖင့် တာ၀န်ေပးသည်ကို ကျန်လူအများက ေလးစားရသည်။

ေရှးအခါက ေကသရာဇာြခေသင့်္မင်းသည် ေြခတိုက်ကုပ်ကားအား ေတာတစ်ေတာကို ေစာင့်ရန်၊ ငါးရံ့တင်ေြပာက်အား အိုင်တစ်အိုင်ကို ေစာင့်ရန် အသီးသီးတာ၀န်ေပးေလသည်။ ထိုအခါ ထိုေတာထိုအိုင်ရှိ အြခားသတ္တ၀ါများက မေကျမနပ်ြဖစ်ြကသြဖင့် ေြခတိုင်ကုပ်ကားနှင့် ငါးရံ့တင်ေြပာက်တို့အား မခန့်မညားရှိြကသည်။ ေကသရာဇာြခေသင့်္မင်းသည် ထိုအေြကာင်းကို သိေသာအခါ အြခားသတ္တ၀ါများကို စည်းေ၀း၍ တာ၀န်ရှိသူအား ေလးစားရန် ဆံုးမစကားေြပာဆိုလျက် ေြခတိုင်ကုပ်ကားနှင့် ငါးရံ့တင်ေြပာက်အား ေပးြမဲတာ၀န်ေပးေလသည်။
ေလာကပညတ္တိ။ ၅။

ေြခတိုင်ကုပ်ကား = ေြခခွင်ေသာ သတ္တ၀ါတစ်မျုိး
ငါးရံ့တင်ေြပာက် = ငါးရံ့နှင့် ဆင်တူြပီး အသားနည်းေသာ ငါး

ြမန်မာစာ ြမန်မာစကား
http://myanmarsar.zaung.net

တစ်ေတာ တစ်ဖတွန်

တစ်ေတာ တစ်ဖတွန် ။ ။ ေတာတစ်ေတာလှျင် ြကက်ဖတစ်ေကာင် မင်းမူ၍တွန်သကဲ့သို့ ကိုယ့်ေနရာနှင့်ကိုယ် လူတွင်ကျယ်လုပ်ေနသည်။

“၀ဋဂါမဏိ မင်းြပု၍ ၅-လရှိေသာအခါ ြဗာဟ္မဏတိဿဆိုသူနှင့် ကျည်းမင်း ၇-ေယာက်တို့ ထြကွေသာင်းကျန်းြက၊ တစ်ေတာ တစ်ဖတွန် ြကသြဖင့်...”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၃၂၇] ေရှ့သို့၊ ၇၊ ၂။ ၂၁။

ြမန်မာစာ ြမန်မာစကား
http://myanmarsar.zaung.net

တစ်မိုးလံုး ေဖျာက်ဆိပ်

တစ်မိုးလံုး ေဖျာက်ဆိပ် ။ ။ အမည်မသိေသာ ြကယ်အားလံုးကို ေဖျာက်ဆိပ်ဟု လွယ်လွယ် ေခါ်လိုက်ြခင်းြဖင့် မိုးေကာင်းကင်တစ်ခုလံုး ေဖျာက်ဆိပ်ြကယ်ချည်း ြဖစ်ေနသကဲ့သို့ ေနရာတကာတိုင်းတွင် သူချည်းသာ တွင်ကျယ်ေနသည်။

“စီးပွားေရးဘက်က ြကည့်မည်ဆိုြပန်ေသာ် တစ်မိုးလံုး ေဖျာက်ဆိပ်ချည်းဟူသကဲ့သို့ ေနရာတကာမှာ လူမျုိးြခားများသာြဖစ်၍...”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၂၉၂] က၀ိမှန်၊ ၅၊ ၈။ ၃။

“အာလူးကို စ၍ စားရေကာင်းမှန်း စိုက်ရေကာင်းမှန်း သိသြဖင့် စိုက်ပျုိးမှုချဲ့ထွင်ခဲ့ြကသည်မှာ ေမာင်ညွန့်အသက်နှစ်ဆယ်အရွယ်တွင် တစ်မိုးလံုး ေဖျာက်ဆိပ်ဟူေသာ စကားကဲ့သို့ တစ်နယ်လံုး အာလူးြဖစ်ေပြပီ...”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၃၃၃] ဓနု၀ိုင်း။ ၁၁၀။

ေဖျာက်ဆိပ် = ြကက်ငယ်စုသဏ္ဌာန် ခုနစ်လံုးအစုရှိသည့် ြကတ္တိကာနက္ခတ်

ြမန်မာစာ ြမန်မာစကား
http://myanmarsar.zaung.net

တစ်မင်းေြပာင်းမှ တစ်မင်းအေြကာင်းသိ

တစ်မင်းေြပာင်းမှ တစ်မင်းအေြကာင်းသိ ။ ။ မင်းတစ်ပါး၏ ေကာင်းကွက်များကို ေနာင်မင်းသားတက်လာခါမှ သိလာရသကဲ့သို့ လူတစ်ေယာက်၏ ေကာင်းကွက်များကို သူ့ေနရာတွင် ေနာက်လူတစ်ေယာက် ေရာက်လာမှ ပို၍ သိရှိနားလည်လာသည်။

ြမန်မာစာ ြမန်မာစကား
http://myanmarsar.zaung.net

တစ်ပင်လဲမူ တစ်ပင်ထူ

တစ်ပင်လဲမူ တစ်ပင်ထူ ။ ။ တိုင်တစ်တိုင်လဲသည့်ေနရာတွင် ယင်းအစားတိုင်သစ်တစ်တိုင် စိုက်ထူရရိုးရှိသကဲ့သို့ အိမ်ေထာင်သည် လင်နှင့်မယားတို့တွင် အိမ်ေထာင်ဖက်တစ်ဦး ကွယ်လွန်လှျင် အိမ်ေထာင်သစ် ထူေထာင်ရိုးရှိသည်။

“တစ်ပင်လဲမူ တစ်ပင်ထူ၊ ေရှးသူေဟာင်းတို့ စကားရှိသည်နှင့် အညီ၊ အမှန် အိမ်ေထာင်သစ် ြပုရေပလိမ့်မည်”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၂၈၆] ေနာ၊ ပ။ ၇၈။

“တစ်ပင်လဲမူ တစ်ပင်ထူဆိုသလို လူတို့ ထံုးစံရှိတာလည်း တစ်ေြကာင်း...”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၂၇၈] မှာပံု။ ၄၆။

ြမန်မာစာ ြမန်မာစကား
http://myanmarsar.zaung.net

တစ်ထွာြပ တစ်လံြမင်

တစ်ထွာြပ တစ်လံြမင် ။ ။ တစ်ထွာြပလှျင် တစ်လံြမင်သည်ဆိုသက့ဲသို့ တစ်စွန်းတစ်စကို ြပရံုနှင့် ေရှ့အလားအလာကို ြကိုတင်မှန်းဆနိုင်သည်။ အရိပ်ြပ အေကာင်ထင် - နှင့် အတူတူြဖစ်သည်။

ြမန်မာစာ ြမန်မာစကား
http://myanmarsar.zaung.net

တစ်တိတစ်တိနှင့် ငါးပိကျီးချီ

တစ်တိတစ်တိနှင့် ငါးပိကျီးချီ ။ ။ အလွန်ြကီးေသာ ငါးပိတံုးြဖစ်ေသာ်လည်း ကျီးကန်းက တစ်တိတစ်တိနှင့် ချီဖန်များလတ်ေသာ် ငါးပိတစ်တံုးလံုး ကုန်သွားရသကဲ့သို့ တစ်စတစ်စနှင့် လံုးပါးပါးသည်။

“တစ်တိတစ်တိနှင့် ငါးပိကျီးချီ သလို ြဖစ်ေနလိမ့်မယ်၊ မေရွှပံုရဲ့ အဖျားကို ေစာေစာစီးစီးကမှ ေပျာက်ေအာင်လုပ်မထားရင် ြကာေလဆိုးေလြဖစ်ေနလို့ ေတာ်ေတာ်ြကာ အိပ်ရာထဲကေတာင် ထနိုင်မှာ မဟုတ်ေတာ့ဘူး...”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၃၁၅] ဤယမုန်။ ၃၀၆။

ြမန်မာစာ ြမန်မာစကား
http://myanmarsar.zaung.net

Wednesday, January 27, 2010

တစ်တက်စားလည်း ြကက်သွန် နှစ်တတ်စားလည်း ြကက်သွန်

တစ်တက်စားလည်း ြကက်သွန် နှစ်တတ်စားလည်း ြကက်သွန် ။ ။ ြကက်သွန်သည် တစ်တက်စားလည်း ြကက်သွန်ပင်ြဖစ်၍ အနံ့နံသည်။ နှစ်တက်စားလည်း ြကက်သွန်ပင်ြဖစ်၍ အနံ့နံသည်။ ထို့အတူ မသင့်ေသာအရာသည် နည်းနည်းြပုသည်ြဖစ်ေစ များများြပုသည်ြဖစ်ေစ မသင့်သည်သာ ြဖစ်သည်။

“တစ်တက်စားလည်း ြကက်သွန် နှစ်တတ်စားလည်း ြကက်သွန်ေပါ့။ ခုမှေတာ့ ကျုပ်လည်း လူေကာင်းြပန်မြဖစ်ေတာ့ဘူး။ သူခိုးက သူခိုးပါပဲ...”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၃၁၀] ပေဒသာ၊ ၂၊ ၁၃။ ၅၄။

ြမန်မာစာ ြမန်မာစကား
http://myanmarsar.zaung.net

တစ်ဆိတ် တစ်အိတ်လုပ်

တစ်ဆိတ် တစ်အိတ်လုပ် ။ ။ တစ်ဆိတ်စာမှျကို တစ်အိတ်စာြဖစ်ေအာင် ချဲ့ထွင် ေြပာသကဲ့သို့ မေြပာပေလာက်သည့်အရာကို ြကီးကျယ်ေအာင် ချဲ့ကားေြပာဆိုသည်။

“ထံုးစံအတိုင်း တစ်ဆိတ်ကို တစ်အိတ်လုပ်ြပီး ချဲ့ထွင်ေြပာဆိုလာြကတဲ့ သတင်းမျုိးလှျင်လည်း ြဖစ်လိမ့်မည်..”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၃၀၉] ဂျာနယ်ေကျာ်၊ ၉၊ ၁၀။ ၁၄။

“နှိပ်စက် ညှင်းပန်းသည်ဆိုေသာ သတင်းမှာလည်း တစ်ဆိတ် တစ်အိတ်လုပ်ေသာ သတင်းသာြဖစ်ေြကာင်း....”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၃၁၃] ေြခေလး။ ၁၄၈။

ြမန်မာစာ ြမန်မာစကား
http://myanmarsar.zaung.net

တစ်ချက်ခုတ် နှစ်ချက်ြပတ်

တစ်ချက်ခုတ် နှစ်ချက်ြပတ် ။ ။ တစ်ချက်ခုတ်ရံုြဖင့် နှစ်ချက်ြပတ်သကဲ့သို့ အလုပ်တစ်ခု ြပုလုပ်ရံုနှင့် ကိစ္စနှစ်ခု ြပီးေြမာက်သည်။

“နှမ်းြကဲနှမ်းပက်၊ ဒိုးဇယ်ကို စက်သည့်နှယ်၊ တစ်ချက်ခုတ် နှစ်ချက်ြပတ်...”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၂၂၀] ေနကန်* ၃၇။

“ဤ၀တ္တုြကီးေဟာသြဖင့် အနတ္တကို ေဟာြခင်းကိစ္စလည်း ြပီးစီးသွားတယ်၊ တစ်ချက်ခုတ် နှစ်ချက်ြပတ် ဆိုတဲ့ စကားလိုေပါ့....”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၂၆၉] ေဒရီ၊ စ။ ၇၄။

ြမန်မာစာ ြမန်မာစကား
http://myanmarsar.zaung.net

တစ်ခါေသဖူး ပျဉ်ဖိုးနားလည်

တစ်ခါေသဖူး ပျဉ်ဖိုးနားလည် ။ ။ နာေရးကိစ္စကို တစ်ခါေတွ့ြကံုရဖူးမှ ပျဉ်ဖိုးနားလည်သည် ဆိုသကဲ့သို့ ဆံုးရှုံးနစ်နာမှုကို ကိုယ်ေတွ့ြကံုဖူးမှ အေြကာင်းသိ နားလည်သွားသည်။

“သူတို့ ညီအစ်ကိုသံုးေယာက်က တစ်ခါေသဖူး ပျဉ်ဖိုးနားလည် ဆိုတာလို ေရှးကလို စိတ်၀မ်းမကွဲေတာ့ဘဲ ေကျာချင်းကပ်ြပီး ညီညွတ်ထားြကေတာ့ ရန်သူေတွ ဘယ်မှာ ရန်မူ၀ံ့ေတာ့မလဲ...”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၃၁၅] စာဗိမာန်၊ ၂၁၇။ ၁၁။

ြမန်မာစာ ြမန်မာစကား
http://myanmarsar.zaung.net

တစ်ခါလာ မဲြပာပုဆိုး

တစ်ခါလာ မဲြပာပုဆိုး ။ ။ တစ်ခါ၀တ်လာလှျင်လည်း မဲြပာပုဆိုး၊ ေနာက်တစ်ခါ ၀တ်လာလှျင်လည်း မဲြပာပုဆိုးသာ ြဖစ်သကဲ့သို့ ြပုမူေြပာဆိုြဖစ်ပျက်သမှျသည် ထူးြခားဆန်းသစ်မှုမရှိဘဲ ထပ်တလဲလဲြဖစ်ေနသည်။

“တစ်ခါလာ မဲြပာပုဆိုး ဆိုတဲ့ စကားမျုးိလို တစ်ခါလာလည်း သည်လိုဘ၀မျုိး၊ တစ်ခါလာလည်း သည်လို ကာမဂုဏ်မျုိး၊ တစ်ဆင့်တိုးြပီး အကျုိးထူးတယ်လို့ မရှိဘူး...”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၂၈၆] ေသာတ၊ တ။ ၁၃၅။

“တစ်ခါလာ မဲြပာပုဆိုး ဆိုသလို အသစ်အဆန်းမပါ၊ အပ်ေြကာင်းထပ်ခဲ့ြကသည်ချည်းတည်း...”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၃၃၃] ေသွး၊ ၃၀၃။ ၈၉။

မဲြပာပုဆိုး = မဲဆိုးထားေသာ ပုဆိုး

ြမန်မာစာ ြမန်မာစကား
http://myanmarsar.zaung.net

တလွဲ ဆံပင်ေကာင်း

တလွဲ ဆံပင်ေကာင်း ။ ။ မလိုအပ်ေသာ ေနရာတွင် ဆံပင်ေကာင်းသည် ဆိုသကဲ့သို့ အရာမဟုတ်သည်၌ စွန့်စားမှု၊ ြကိုးစားမှု၊ ထူးခွျန်မှုများရှိသည်။

“တိုးတတ်တဲ့ေခတ်ဆိုြပီး ပါးပံုပါးလက်နဲ့ သူတို့ တိုးတက်တယ်ဆိုတဲ့ ေနရာေတွက တလွဲမှာ ဆံပင်ေကာင်းြပီး...”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၃၁၉] ြမတ်ရတနာ၊ ၃၊ ၃။ ၁၄။

တလွဲ ဆံပင်ေကာင်း ဆိုဘိသကဲ့သို့ သတ္တိကို ခွဲြခမ်းစိတ်ြဖာ၍ မြကည့်တတ်ြခင်း၊ မသံုးတတ်ြခင်းများကို ေနာင်တရမိပါသည်....”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၃၃၆] လွတ်။ ၂၃၁။

ြမန်မာစာ ြမန်မာစကား
http://myanmarsar.zaung.net

တပည့်ရှာ ဆရာေတွ့

တပည့်ရှာ ဆရာေတွ့ ။ ။ တပည့်ခံမည့်သူကို ရှာရာတွင် မိမိကို ဆရာလုပ်မည့်သူသာ ေတွ့ရသကဲ့သို့ မိမိခိုင်းရမည့်လူကို ရှာရာတွင် ဩဇာေပးမည့်သူကိုသာ ေတွ့ရသည်။

တပည့်ရှာ ဆရာေတွ့ ဆိုတာလို နွားေရှ့က ထွန်ကျူးမဲ့ အေဒါ်မို့ ပါေအာင်မှ ေလှာ်နိုင်ပါ့မလား...”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၂၇၈] တင်ြမ၊ ပ။ ၁၂၈။

ြမန်မာစာ ြမန်မာစကား
http://myanmarsar.zaung.net

တပည့်မေကာင်း ဆရာ့ေခါင်း

တပည့်မေကာင်း ဆရာ့ေခါင်း ။ ။ တပည့်မလိမ္မာလှျင် ဆရာတွင် တာ၀န်မကင်းသကဲ့သို့ ငယ်သူမလိမ္မာလှျင် ြကီးသူများတွင် တာ၀န်မကင်းေချ။ တပည့်မေကာင်း ဆရာ့ေခါင်း - ဆိုရိုးလည်းရှု။

“တပည့်မေကာင်း ဆရာ့ေခါင်း ဆိုေသာ စကားအရ တပည့်မလိမ္မာလှျင် ဆရာသို့ ထိခိုက် တတ်ေလသည်...”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၂၈၂] နီရီ၊ ပ။ ၁၀၇။

“တပည့်မေကာင်း ဆရာ့ေခါင်း ဆုိတဲ့ စကားကို အြမဲလက်ကိုင်ထားြကပါ....”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၂၈၈] သူရ၊ ဒု။ ၁၁၆။

ြမန်မာစာ ြမန်မာစကား
http://myanmarsar.zaung.net

တင်းလွန်းလှျင် ြပတ်၊ ေလျာ့လွန်းလှျင် ပတ်

တင်းလွန်းလှျင် ြပတ်၊ ေလျာ့လွန်းလှျင် ပတ် ။ ။ ေစာင်းြကိုး ညှိရာတွင် တင်းလွန်းလှျင် ေစာင်းြကိုးြပတ်တတ်၍ ေလျာ့လွန်းြပန်လှျင်လည်း ေစာင်းြကိုးချင်း ရစ်ပတ်ရှုပ်ေထွးတတ်သကဲ့သို့ စည်းကမ်းထိန်းသိမ်းေရးနှင့် ဆက်ဆံေရးတို့တွင် တင်းလွန်းလှျင်ေသာ်လည်းေကာင်း၊ ေလျာ့လွန်းလှျင်ေသာ် လည်းေကာင်း အကျုိးမထင်ြဖစ်သည်။ မေလျာ့မတင်း ေစာင်းြကိုးညင်း - လည်းရှုပါ။

“ သိပ်မတင်းပါနဲ့ အစ်ကိုြကီးရယ်၊ တင်းလွန်းလှျင်ြပတ် တတ်တယ်ဆိုတာများကို သတိထားေစလိုပါတယ်...”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၂၉၃] ဒဂုန်၊ ၁၂၊ ၁၃၅။ ၁၆၂။

“တင်းလွန်းလှျင် ြပတ်၊ ေလျာ့လွန်းလှျင် ပတ် မေလျာ့မတင်း ေစာင်းြကိုးညင်း ဟူသကဲ့သို့ ဇာတိေသွးဇာတိမာန်တို့ကို အလည်အလတ်ထား၍ ြပုြပင်ြကရန်သာ လိုရင်းပဓာန ြဖစ်ေပ၏....”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၂၉၈] ြပုြပင်ေရး၊ ၂၊ ၄။ ၄၅။

ြမန်မာစာ ြမန်မာစကား
http://myanmarsar.zaung.net

တရုတ်ြပည် အပ်ေရာင်းသွား

တရုတ်ြပည် အပ်ေရာင်းသွား ။ ။ အပ်ေပါများေသာ တရုတ်ြပည်သို့ အပ်သွားေရာင်းသကဲ့သို့ ေဒသတစ်ခုတွင် ေပါများစွာ ရှိေနေသာ အရာမျုိးကို ထိုေဒသသို့ သွားေရာက် ြဖန့်ြဖူးရန် အေြကာင်းမတန် အားထုတ်သည်။
“ေရှးခါပံုစံ၊ ထံုးနည်းြပန်အံ့၊ နှုိင်းစံပံုထုတ်၊ တရုတ်ြပည်မှာ အပ်ေရာင်းပါအံ့...”
ကျမ်းကိုး။ ။[၈၄၂] ေတာင်တွင်း* ၆။

“ဂန္ဓာရတိုင်းြပည်၊ တရုတ်ေြမမှာ၊ ေရွှနှင့်ကပ်၍ အပ်ကိုေရာင်းေသာ်လည်း၊ အေြကာင်းမေလျာ်သကဲ့သို့ ရှိမည်ေြကာင့်....”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၂၂၅-ခန့်] ပုည။ ၁၃၁။


ြမန်မာစာ ြမန်မာစကား
http://myanmarsar.zaung.net

တံငါနားနီး တံငါ၊ မုဆိုးနားနီး မုဆိုး

တံငါနားနီး တံငါ၊ မုဆိုးနားနီး မုဆိုး ။ ။ တံငါနှင့် နီးစပ်သူကို တံငါဓေလ့ စရိုက်၊ မုဆိုးနှင့်နီးစပ်သူကို မုဆိုးဓေလ့စရိုက် ကူးစက်သကဲ့သို့ နီးစပ်ရာ၏ ဓေလ့စရိုက် ကူးစက်သည်။

တံငါနားနီး တံငါ၊ မုဆိုးနားနီး မုဆိုး ဆိုသကဲ့သို့ လူဆိုးလူေတေလးများြဖင့် ေပါင်းကာ ေတေလြဖစ်ေနေသာ သားေမာင်ကို....”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၃၁၄] မင်ညွန့်။ ၁၃၄။


ြမန်မာစာ ြမန်မာစကား
http://myanmarsar.zaung.net

Tuesday, January 26, 2010

တံငါကို ပိုက်ထိုးသင်၊ မုဆိုးကို သားထိုးသင်

တံငါကို ပိုက်ထိုးသင်၊ မုဆိုးကို သားထိုးသင် ။ ။ ပိုက်ကွန်ြဖင့် အသက်ေမွးသည့် တံငါကို ပိုက်ထိုးနည်း၊ သားေကာင်သတ်ေနကျ မုဆိုးကို သားေကာင်သတ်နည်း သင်ြပသကဲ့သို့ အေရးအရာတစ်ခု၌ ကွျမ်းကျင်ြပီးသူအား လူသိလူတတ် လုပ်၍ ဆရာလုပ်သည်။ ဘုန်းြကီးစာချ၊ မီေကျာင်းမင်း ေရခင်းြပ - တို့နှင့် အတူတူြဖစ်သည်။

သားထိုး = သားေကာင်ကို သတ်ြဖတ်နည်း

ြမန်မာစာ ြမန်မာစကား
http://myanmarsar.zaung.net

တံခွန်မလွှား ရထားမတင့်

တံခွန်မလွှား ရထားမတင့် ။ ။ တံခွန်အလံမပါေသာ ရထားသည် မတင့်တယ်ဆိုသကဲ့သို့ ရှိသင့်ရှိအပ်ေသာ ဂုဏ်အဂင်္ါရပ် ချုိ့တဲ့ေသာ အရာသည် မတင့်တယ်ေချ။

တံခွန်မလွှား ရထားမတင့်၊ အေြကာင်းမသင့်ေသာေြကာင့်၊ ေရနှင့်ေရွှြကာ၊ ကဲ့ပမာသို့၊ ေမတ္တာသက်ပန်၊ လက်ယာနှံဖို့...”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၁၈၁] ေဒဝ။ ၁၀။

ြမန်မာစာ ြမန်မာစကား
http://myanmarsar.zaung.net

ေညှာ်သာေညှာ် ငါးေြကာ် မစားရ

ေညှာ်သာေညှာ် ငါးေြကာ် မစားရ ။ ။ ေညှာ်နံ့ခံရေသာ်လည်း ငါးေြကာ်ကိုမူ မစားရသကဲ့သို့ အခွင့်အေရးကို ြမင်ေတွက ေမှျာ်လင့်ရေသာ်လည်း မခံစားရေချ။ မစားရ အေညှာ်ခံ - နှင့် အတူတူြဖစ်သည်။

ြမန်မာစာ ြမန်မာစကား
http://myanmarsar.zaung.net

ေညာင်ဦးကမ်းပါးြပုိ၊ စမ္မာနဂိုရ်က နွားမေပါင်ကျုိး

ေညာင်ဦးကမ်းပါးြပုိ၊ စမ္မာနဂိုရ်က နွားမေပါင်ကျုိး ။ ။ ေညာင်ဦးကမ်းပါးြပုိေသာေြကာင့် စမ္မာနဂိုရ်က နွားမေပါင်းကျုိးရသည်ဟု မဆီမဆိုင် ယိုးမယ်ဖွဲ့ ေြပာသကဲ့သို့ အဆက်အစပ်မရှိေသာ ြဖစ်ရပ်တစ်ခုကို မဆီမဆိုင် ယိုးမယ်ဖွဲ့ေြပာဆိုသည်။

“သူတို့ ဘယ်လို တိုက်တိုက် ဘယ်ေတာ့မှ ြပီးြပီး ကိုယ့်စီးပွားကိုယ့်အလုပ်ေတွ မပျက်ေစနဲ့။ ေညာင်ဦးကမ်းပါးြပုိ၊ စမ္မာနဂိုရ်က နွားမေပါင်ကျုိး မြဖစ်ေစနဲ့...”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၃၁၀] ဒီးဒုတ်၊ ၂၁၊ ၄၇။ ၁၉။

ြမန်မာစာ ြမန်မာစကား
http://myanmarsar.zaung.net

ေညာင်သီးလည်းစား ေလးသံလည်း နားေထာင်

ေညာင်သီးလည်းစား ေလးသံလည်း နားေထာင် ။ ။ ေညာင်သီးစားေနေသာ ငှက်သည် တစ်ဖက်မှမိမိကို အန္တရယ်ြပုမည့်ေလးသံကို နားစွင့်ရသကဲ့သို့ လုပ်ငန်းတစ်ခုကို ေဆာင်ရွက်ေနစဉ် အန္တရာယ်ကိုလည်း တစ်ဖက်က သတိြပုရသည်။

“အယ်ဒီတာဆိုသည်မှာ ေညာင်သီးလည်းစား ေလးသံလည်း နားေထာင် ဟူ၏သို့ အဖက်ဖက်ကို ငဲ့ရမည့်သူ၊ တာ၀န်ရှိသူများြဖစ်ေပသည်။”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၃၁၁] ကန်း။ ၅။

“ေညာင်သီးကိုလည်းစား၊ ေလးြမားရဲ့ အသံကိုလည်း နားေထာင်ဟူသကဲ့သို့ တစ်ဖက်က ေဈးေရာင်းေနစဉ်တွင် အြခားတစ်ဖက်ကလည်း ေလယာဉ်သံကို နားေထာင်ေနြကရေတာ့သည်..”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၃၄၅] သာသနာ။ ၆၇။

ြမန်မာစာ ြမန်မာစကား
http://myanmarsar.zaung.net

ေညာင်ြမစ်တူး ပုတ်သင်ဥေပါ်

ေညာင်ြမစ်တူး ပုတ်သင်ဥေပါ် ။ ။ ေညာင်ြမစ်တူးရာမှ ပုတ်သင်ဥပါ ေပါ်လာသကဲ့သို့ တစ်စံုတစ်ေယာက်၏ အြပစ်အနာအဆာကို ေဖာ်ထုတ်ရာမှ မိမိ၏ အြပစ်အနာအဆာပါ ေပါ်ေပါက်လာသည်။

“တိတ်တိတ်သာ ေနြကေတာ့၊ ေညာင်ြမစ်တူးလှျင် ပုတ်သင်ဥေပါ်သည် ဆိုဘိသို့ ရှက်စရာ အပံုရှိေသးသည်...”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၂၆၆] မှုိင်း၊ ပ။ ၁၆၂။

ြမန်မာစာ ြမန်မာစကား
http://myanmarsar.zaung.net

ညားေတာ့ ေဈးသည်၊ ရွယ်ေတာ့ မဟာနွယ်

ညားေတာ့ ေဈးသည်၊ ရွယ်ေတာ့ မဟာနွယ် ။ ။ မင်းမျုိးမင်းနွယ်နှင့် အိမ်ေထာင်ြပုရန် မှန်းခဲ့ေသာ်လည်း သာမန်ေဈးသည်တစ်ေယာက်နှင့်သာ ညားခဲ့သကဲ့သို့ ြကီးြကီးကျယ်ကျယ် ရည်မှန်ထားေသာ်လည်း တစ်ကယ်ြဖစ်လာေသာအခါတွင်မူ သာမန်မှျသာြဖစ်လာသည်။

ြမန်မာစာ ြမန်မာစကား
http://myanmarsar.zaung.net

ေဈးမတတ် ရွာအနှုန်း၊ ဆံထံုးမတတ် ရွာဓေလ့

ေဈးမတတ် ရွာအနှုန်း၊ ဆံထံုးမတတ် ရွာဓေလ့ ။ ။ ပစ္စည်းတစ်ခု၏ ေဈးနှုန်းကို မသိလှျင် မိမိေရာက်ရှိရာ ရွာ၏ ေပါက်ေဈးအတိုင်း ေရာင်း၀ယ်ရသည်။ ေတာ်၀င်ဆံထံုးမျုိး မထံုးတတ်လှျင် ရွာ၏ ဓေလ့အတိုင်း ထံုးဖွဲ့ရသည်။ ထို့အတူ မိမိေကာင်းစွာ မကွျမ်းကျင်ေသာ ကိစ္စ၌ အများနည်းကို ေလ့လာ၍ လုပ်ေဆာင်ရသည်။

“ဆံထံုး လကင်္ာတွင်.... ဟူ၍ မဂင်္လာဆံထံုး ၇-ထံုးကို ပညာရှိတို့ စပ်ဆိုေလသည်။ ထို့ေြကာင့် ေဈးမတတ် ရွာအနှုန်း၊ ဆံထံုးမတတ် ရွာဓေလ့ ဟူ၍လည်းေကာင်း၊ မိန်းမဘုန်းကား ဆံထံုး၊ ေယာကျ်ားဘုန်းကား လက်ရံုးဟူ၍လည်းေကာင်း....”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၂၁၂] ဓာန်ပါဌ်(၀ိေသာ)။ ၁၄၉။

ြမန်မာစာ ြမန်မာစကား
http://myanmarsar.zaung.net

ေဈးဖိုးတစ်ရာ၊ ၀မ်းစာအစိပ်

ေဈးဖိုးတစ်ရာ၊ ၀မ်းစာအစိပ် ။ ။ တစ်ေန့စာ စားရန် ေဈးဖို့ေငွတစ်ရာ သံုး၍ တာရှည်စားသံုးရန် ၀မ်းစာအတွက်မူ ေငွအစိတ်ဖိုးမှျသာ သိုမှီးထားသည် ဆိုသကဲ့သို့ အေရးမပါသည်ကို များများ အေရးပါသည်ကို နည်းနည်းြပုလုပ်သည်။

“ညည်းတို့ သံုးစွဲပံုဟာ ေဈးဖိုးတစ်ရာ၊ ၀မ်းစာအစိပ် ဆိုသလို ြဖစ်ေနတယ်...”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၃၀၈] ဒီးဒုတ်၊ ၂၀၊ ၅။ ၂၃။

ြမန်မာစာ ြမန်မာစကား
http://myanmarsar.zaung.net

ဇီးကွက်ေလာက်ေတာ့ ငှက်တိုင်းလှ

ဇီးကွက်ေလာက်ေတာ့ ငှက်တိုင်းလှ ။ ။ ဇီးကွက်၏ အလှမှျေလာက်ကား ငှက်တိုင်းတွင် ရှိသည် ြဖစ်သကဲ့သို့ သာမန်မှျေလာက်ေသာ အရည်အချင်းမျုိးကား လူတိုင်း၌ ရှိသည်ချည်းြဖစ်သည်။ လင်းတေလာက်ေတာ့ ငှက်တိုင်းလှ - နှင့် အတူတူြဖစ်သည်။

“ဇီးကွက်ေလာက်ေတာ့ ငှက်တိုင်းလှရဲ့၊ သည်လိုယုန်ေတာ့ ချုံတိုင်းရှိရဲ့ စသည့်ြဖင့် နှုတ်ခမ်းစူကာ ပါးစပ်ရွဲ့ကာ မျက်ေစာင်းထိုးကာနှင့် ေြပာဆိုကဲ့ရဲ့ တတ်ြခင်းသည်...”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၃၁၄] ကိုယ်ကျင့်။ ၇၉။

ြမန်မာစာ ြမန်မာစကား
http://myanmarsar.zaung.net

Monday, January 25, 2010

ဇိကုပ်လို့ နတ်ြပည်တင် ြမင့်တယ်ထင်လို့ ခုန်ချ

ဇိကုပ်လို့ နတ်ြပည်တင် ြမင့်တယ်ထင်လို့ ခုန်ချ ။ ။ နတ်ြပည်သို့မလုိက်လိုသူအား ဇိကို နတ်ြပည်သို့ ဆွဲတင်ေပးေသာ်လည်း ြမင့်သည်ထင်၍ ခုန်ချသည်ဆိုသကဲ့သို့ ေကာင်းရာေကာင်းေြကာင်း အတင်းအကျပ် ဆွဲေဆာင်၍ ြမှင့်တင်ေပးေသာ်လည်း ြမင့်ရာ၌ မေနနိုင်ဘဲ ြပင်ဆင်းသည်။ လူမိုက် နတ်ြပည်တင် ြမင့်တယ်ထင်လို့ ခုန်ချ - နှင့် အတူတူ ြဖစ်သည်။

“ဇိကုပ်လို့ နတ်ြပည်တင် ြမင့်တယ်ထင်လို့ ခုန်ချချင်သလား သမီးရဲ့....”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၂၉၁] က၀ိမှန်၊ ၄၊ ၁။ ၅၇။

ြမန်မာစာ ြမန်မာစကား
http://myanmarsar.zaung.net

ဇာတ်တူသားစား၍ ဟသင်္ာကိုးေသာင်းပျက်

ဇာတ်တူသားစား၍ ဟသင်္ာကိုးေသာင်းပျက် ။ ။ ဟသင်္ာအချင်းချင်းြပန်စား၍ ဟသင်္ာကိုးေသာင်း ပျက်စီးသကဲ့သို့ မိမိတို့အချင်းချင်း သစ္စာမဲ့၍ အားလံုးပျက်စီးရသည်။

“ေရှး၀ယ်မယွင်း၊ မင်းေပါရိသာဒ်၊ ြဗဟ္မဒတ်ရာဇာ၊ အာနန္နာနှင့်၊ ဟသင်္ာကိုးေသာင်း၊ ထိုအေပါင်းတို့၊ တိမ်းေစာင်းတရား၊ ဇာတ်တူသားကို၊ စား၍မုချ၊ ပျက်စီးြက၏..”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၂၂၆] မဃ*၁၇၆။

“ဇာတ်တူသားစား၍ ဟသင်္ာကိုးေသာင်းပျက် ဟူေသာ ထံုးကိုမှျ သတိမူမိြကပံုမရ၊ ရွာသားအချင်းချင်းပင် သတ်ချင်လှျင် သတ်ြကသည်...”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၃၂၉] ေရှ့သို့၊ ၁၂၊ ၄။ ၂၂။

ေရှးအခါက စိတ္တကုဋ်ေတာင် ေရွှဂူြကီးတစ်ခုအတွင်းတွင် ဟသင်္ာကိုးေသာင်းတို့ ခိုေအာင်းေနထိုင်ြကသည်။ မိုးကာလတွင် အြပင်သို့ မထွက်ဘဲ ေနွအခါက သိုမှီးထားသည့် အစားအစာများကိုသာ စား၍ ေနထိုင်ြကသည်။ ထိုအခါ လှည်းဘီးခန့်ရှိေသာ ပင့်ကူြကီးတစ်ေကာင်သည် ဂူ၀တွင် အေြမှးကွန်ရက်ဖွဲ့၍ေန၏။ ဟသင်္ာတို့သည် ထိုကွန်ရက်ကို ေဖာက်ရန် သန်စွမ်းေသာ ဟသာင်္ပျုိတစ်ေကာင်အားအစာကို နှစ်ဆေကွျးထား၏။ မိုးစဲေသာ် ဟသင်္ာပျုိဦးေဆာင်ေသာ ဟသင်္ာများသည် ပင့်ကူေြမှးကို ေဖာက်၍ သွားြက၏။ တစ်ခါေသာ် ငါးလပတ်လံုး မိုးရွာ၏၊ ဟသာင်္တို့အစာကုန်ေသာ် အချင်းချင်း တိုင်ပင်၍ ဦးစွာ ဟသင်္ာဥတို့ကို စားြက၏။ ငါးလလွန်၍ မိုးစဲေသာ်လည်း ပင့်ကူသည် အေြမှးကွန်ရက် ငါးခုဖွဲ့ြပီး၏။ ဟသာင်္တို့သည် မိမိတို့ ဇာတ်တူသားကို စားြကသြဖင့် ခွန်အားနည်းေလ၏။ အစာနှစ်ဆ စားရေသာ ဟသင်္ာပျုိဦးေဆာင်၍ ပင့်ကူေြမှးကို ေရှးနည်းတူေဖာက်ရာ ငါးခုေြမာက်ေသာ ပင့်ကူကွန်ရက်၌ ြငိ၍အသက်ဆံုးြကရ၏။ ၍သို့ြဖင့် ဟသင်္ာကိုးေသာင်း ပျက်စီးရသည်။
ခုဒ္ဒကနိကာယ်၊ ၅၃၇-မဟာသုတေသာမဇာတ်။

ြမန်မာစာ ြမန်မာစကား
http://myanmarsar.zaung.net

ဇိကုပ် နတ်ြပည်တင်

ဇိကုပ် နတ်ြပည်တင် ။ ။ နတ်ြပည်သို့ မလိုက်လိုသူအား ဇိကုပ်၍ နတ်ြပည်သို့ ဆွဲတင်သည်ဆိုသကဲ့သို့ ေကာင်းရာေကာင်းေြကာင်း မလုပ်လိုသူအား မလုပ် လုပ်ေအာင်ြပုသည်။

“ပါရမီမြပတ်ြဖည့်၊ ချိန်ခွင်ြကီးလို မတ်မတ်တည့်၊ ဇိကုိ ကုပ်၍ နတ်ရွာတင်၊ ေပျာ်ရွှင်စိတ်ြကိုက်၊ လိုမလိုက်နှင့်...”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၂၂၅-ခန့်] ပုည။ ၁၇၃။

“ဇိကုပ် နတ်ြပည်တင်ဆိုတဲ့ စကားအတိုင်း နိဗ္ဗာနန်ေဆာ်ြကီးက ေနာက်သံသရာ စီးပွားေရးနှင့် စပ်လျဉ်းြပီး ခပ်တင်းတင်း နှုိးေဆာ်၍ ချီးေြမှာက်ေတာ့ ေန့စဉ်ကုသိုလ်ြကီး အထေြမာက်သွားတာေပါ့...”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၂၇၈] သာရီ၊ ဆ။ ၁၃၀။

ြမန်မာစာ ြမန်မာစကား
http://myanmarsar.zaung.net

ဆွမ်းေတာ်ထားလို့ ၀မ်းေတာ်မှ အနိုင်နိုင်

ဆွမ်းေတာ်ထားလို့ ၀မ်းေတာ်မှ အနိုင်နိုင် ။ ။ ဆွမ်းေတာ်အတွက် မဆိုထားဘိ ၀မ်းအတွက်ေသာ်မှ မြပည့်စံုနိုင်သကဲ့သို့ သူတစ်ပါးအား ကူညီရန်မဆိုထားဘိ မိမိအတွက်ေသာ်မှ အခက်အခဲရှိသည်။ ( ဆွမ်းေတာ်ထားလို့ ၀မ်းေတာ်မှ မဝဘူး - ဟူ၍လည်း အသံုးရှိသည်။ )

“အူမေတာင့်မှ သီလေစာင့်နိုင်သည်။ ဆွမ်းေတာ်ထားလို့ ၀မ်းေတာ်မှ မဝဘူး ဆိုသလို...”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၂၇၈] မှာပံု။ ၂၁၈။

ြမန်မာစာ ြမန်မာစကား
http://myanmarsar.zaung.net

ဆွမ်းဆန်ထဲ ြကွက်ေချးေရာ

ဆွမ်းဆန်ထဲ ြကွက်ေချးေရာ
(၁) အမွန်အြမတ် လှူဒါန်းရန်ထားသည့် ဆွမ်းဆန်ထဲ၌ ြကွက်ေချးပါ၀င်ေနသကဲ့သို့ အတည်အတံ့စကားေြပာရာ၌ မဆီမဆိုင် အေြကာင်းအရာ ၀င်ေြပာသည်။
“ဆွမ်းဆန်ထဲ ြကွက်ေချးလာမေရာစမ်းနဲ့၊ တိတ်တိတ်ေနစမ်း...”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၂၉၇] မဟာဆန်။ ၄၁။

(၂) အမွန်အြမတ်လှူဒါန်းရန်ထားသည့် ဆွမ်းဆန်ထဲ၌ ြကွက်ေချးပါ၀င်ေနသကဲ့သို့ အေကာင်းများထဲတွင် အညံ့အဖျင်းများ ေရာေနသည်။

“ယဉ်ေကျးမှုအကများ၊ သက်ြကီးရွယ်အိုများအား ေရလှူြခင်းများ၊ ေခတ်ြပင်သံချပ်များ၊ အလှြပများ အားရစရာ ြကည်နူးစရာေတွ ြဖစ်ပါသည်။ သို့ေသာ် ဆွမ်းဆန်ထဲ ြကွက်ေချးေရာ ဆိုဘိသို့ ရိုက်ပွဲ၊ ဆဲပွဲ၊ အမနာပေြပာပွဲများကိုပါ ေတွ့ရြကံုရြကားရေပရာ...”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၃၃၂] သတင်းဂျာနယ်၊ ၅၅။ ၁၀။

ြမန်မာစာ ြမန်မာစကား
http://myanmarsar.zaung.net

ဆွမ်းခူး မျက်နှာမရ ဆွမ်းေလာင်း မျက်နှာမရ

ဆွမ်းခူး မျက်နှာမရ ဆွမ်းေလာင်း မျက်နှာမရ ။ ။ ဆွမ်းခူးခပ်ေပးေသာ အလုပ်ကို လုပ်ရာတွင်လည်း မျက်နှာေကာင်းမရ ဆွမ်းေလာင်းေသာ အလုပ် လုပ်ေဆာင်ရာတွင်လည်း မျက်နှာေကာင်းမရြဖစ်သကဲ့သို့ မည်သည့်အလုပ်တာ၀န်ကို လုပ်လုပ် အြပစ်တင်မလွတ်ြဖစ်သည်။

“သူ သေဘာမကျရှိခဲ့လှျင် ငါ၌ ဆွမ်းခူး မျက်နှာမရ ဆွမ်းေလာင်း မျက်နှာမရ ဆိုသလို ရှိေချမည်”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၂၆၈] ေနာ၊ ပ။ ၃၈။

ြမန်မာစာ ြမန်မာစကား
http://myanmarsar.zaung.net

ဆွမ်းခံရင်း ငှက်သင့်

ဆွမ်းခံရင်း ငှက်သင့် ။ ။ ဆွမ်းခံထွက်ြမဲထွက်စဉ် အလိုလို ငှက်ဖျားသင့် သကဲ့သုိ့ ရိုးရိုး ြပုြမဲြပုမူေနထိုင်စဉ် အလိုလိုအမှုေရာက်လာသည်။

“ကျုပ်မှာ သက်သက် ဆွမ်းခံရင်း ငှက်သင့်ေနတာပဲ၊ ကိုယ့်အလုပ်ကေလးနဲ့ ကိုယ်ေနမိရင် အေကာင်းသား၊ ခင်းဗျားအေဖနဲ့ ေပါင်းမိမှ အခုလို ဒုက္ခြဖစ်ရတာ...”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၂၉၄] ဒဂုန်၊ ၁၂၊ ၁၃။ ၁၇၂။

“သွားမြကည့်ပါနဲ့ဆိုတာ ေြပာမရဘူး၊ အခုေတာ့ ဆွမ်းခံရင်း ငှက်သင့်ခဲ့ြပီ မဟုတ်လား....”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၃၂၇] ကိုတံငါ။ ၄၆၁။

ြမန်မာစာ ြမန်မာစကား
http://myanmarsar.zaung.net

ဆုံမတတ်ဘဲ နှမ်းဖတ်ြကိုက်

ဆုံမတတ်ဘဲ နှမ်းဖတ်ြကိုက် ။ ။ ဆီဆံုလှည့်ရန်မှျ မတတ်ပါဘဲလျက် နှမ်းဖတ်ကိုမူ ြကိုက်ေသာ နွားကဲ့သို့ လုပ်ငန်းအတွက် ဘာမှျ အေထာက်အကူ မြပုနိုင်ပါဘဲလျက် ထိုလုပ်ငန်းမှ ရရှိသည့် အခွင့်အေရးကိုမူ ခံစားလိုသည်။

“ဆုံမတတ်ဘဲ နှမ်းဖတ်ြကိုက်”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၃၄၉] ေတာင်လယ်၊ ၁၈၊ ၉။ ၂၁။

ြမန်မာစာ ြမန်မာစကား
http://myanmarsar.zaung.net

ဆယ့်နှစ်မှုေပါ်မှ ေရြကည်ေတာ်ထပ်

ဆယ့်နှစ်မှုေပါ်မှ ေရြကည်ေတာ်ထပ် ။ ။ ဆယ့်နှစ်မှုမင်းတိုင်းတာ၀န်ေပါ်တွင် ထပ်ဆင့်၍ အေရြကည်ေတာ်တာ၀န် တိုးြပန်သကဲ့သို့ မူလက တာ၀န်များြပားရသည့် အေပါ်တွင် အေနာက်ထပ်တာ၀န် တိုးလာြပန်သည်။ ဘူးေလးရာ ဖရံုဆင့် - နှင့် အတူတူြဖစ်သည်။

ဆယ့်နှစ်မှု = တမာေစး၊ ေလှျာ်၊ ေကာ်၊ အံုတံု၊ လဲ၊ တင်လဲ၊ ဥသှျစ်၊ မရိုး၊ မီးေသွး၊ ထန်းဖူးစည်း၊ မန်ကျည်းမှည့်၊ ေရနံ၊ ပွဲလျက်တို့ကို နန်းေတာ်သို့ ဆက်သွင်းရသည့် ဆယ့်နှစ်ရပ်ေသာ အမှုေတာ်။(ဆယ့်နှစ်မှုမင်းတိုင်းဟု ေခါ်သည်)

ြမန်မာစာ ြမန်မာစကား
http://myanmarsar.zaung.net

Sunday, January 24, 2010

ဆပ်ြပာေကာင်းလို့ ေခါင်းေပါင်းြဖူ

ဆပ်ြပာေကာင်းလို့ ေခါင်းေပါင်းြဖူ ။ ။ ေခါင်းေပါင်းြဖူသည်မှာ ဖွပ်ေလှျာ်သူေတာ်၍မဟုတ်ဘဲ ဆပ်ြပာေကာင်းေသာေြကာင့်သာလှျင် ြဖစ်သကဲ့သို့ ဟန်ကျပန်ကျ ြဖစ်ေနြခင်းမှာ ြပုလုပ်သူ၏ အစွမ်းအစ သတ္တိေြကာင့် မဟုတ်ဘဲ အေထာက်အပံ့ေကာင်း ရှိြခင်းေြကာင့်သာြဖစ်သည်။

“အေရွးခံရတာ လူစွမ်းလို့မထင်နဲ့၊ ဆပ်ြပာေကာင်းလို့ ေခါင်းေပါင်းြဖူ တာပါလို့ ဆိုလိုက်ပါတယ်...”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၃၄၁] ေရွှရိုး၊ ပ။ ၁၄၅။

ြမန်မာစာ ြမန်မာစကား
http://myanmarsar.zaung.net

ဆန်ေပးမှ ေဆးရ

ဆန်ေပးမှ ေဆးရ ။ ။ မိမိက ဆန်ေပးမှ သူ့ထံက ေဆးရွက်ရနိုင်သကဲ့သို့ မိမိက အေပးရှိမှ သူ့ထံက အရရှိသည်။ သမီးေပးမှ သမက်ရ - နှင့် အတူတူြဖစ်သည်။

“ဆန်ေပးမှ ေဆးရတာ၊ ငါတို့ကို အလကားေပးထားတာ မဟုတ်ဘူး...”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၃၁၇] စာဗိမာန်၊ ၃၊ ၁၂။ ၄၆။


ြမန်မာစာ ြမန်မာစကား
http://myanmarsar.zaung.net

ဆန်ရင်း နာနာဖွပ်

ဆန်ရင်း နာနာဖွပ် ။ ။ ဆန်ကွဲဆန်နုပ် ြဖစ်သွားေသာ ဆန်သည် ဖွပ်စရာမလို၊ ဆန်ရင်းကိုသာလှျင် ြဖူသည်ထက်ြဖူေအာင် နာနာဖွပ်ရသကဲ့သို့ ဆံုးမစရာရှိလှျင် ရင်းနှီးြပီး ေကာင်းဖို့အလားအလာရှိသူကို ဖိ၍ ဆံုးမရသည်။

“ဆန်ရင်းကို နာနာဖွပ်ရတယ်ဆိုတဲ့ စကားလို ကွျန်ေတာ်တို့ထဲက ေဖာက်ြပန်လာရင်ေတာ့ သူများတကာေတွထက် ပိုြပီး ရက်ရက်စက်စက် ဆံုးမရလိမ့်မယ်....”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၃၁၅] ြပည်သား၊ ၃၊ ၉၅။ ၃။

“ဆန်ရင်း နာနာဖွပ် ဟူသကဲ့သို့ ကိုယ့်တပည့်ြဖစ်ဖူးေသာ ေမာင်သက်တင်နှလံုးလှဖို့ရာ ဆံုးမစာတစ်ပုဒ် လျင်ခုပ်ေတာက်တပို စပ်ဆိုေတာ်မူသည်မှာလည်း.....”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၂၈၇] တိုးတက်ေရး၊ ၂၁။ ၅။

ဆန်ရင်း = အကွဲအေြကမပါသည့် ဆန်ေစ့၊ ဆန်လံုး။

ြမန်မာစာ ြမန်မာစကား
http://myanmarsar.zaung.net

ဆန်မရှိ အစားြကီး

ဆန်မရှိ အစားြကီး ။ ။ ဆန်မရှိဘဲ အစားြကီးသူကဲ့သို့ မိမိ၌ အေြခအေနမရှိဘဲ ြကီးြကီးကျယ်ကျယ် ြပုမူေြပာဆိုသည်။

“ဆန်မရှိ အစားြကီး ဆိုတာလို ပိုတာနှင့် လိုတာနှစ်ခုမှာ လိုတာက များြပားြပီး ေမာ်ြကြကွားြကားနှင့်....”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၂၉၆] ဒဂုန်၊ ၁၆၁။ ၂၂၀။

“ဂုဏ်ြကီးပကာသနနှင့် ပူေဇာ်မိပါလှျင် ဆန်မရှိ အစားြကီး ဟူသကဲ့သို့ လည်းေကာင်း၊ ေငွတစ်ပဲနှင့် ငါးြကင်းေခါင်းကိုင် ဟူသကဲ့သို့လည်းေကာင်း....”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၂၈၀-ခန့်] ထိလက်စွဲ၊ ဒု။ ၁၁၆။

ြမန်မာစာ ြမန်မာစကား
http://myanmarsar.zaung.net

ဆန်စဉ်ရာ ကျည်ေပွ့မလိုက်နို်င်

ဆန်စဉ်ရာ ကျည်ေပွ့မလိုက်နို်င် ။ ။ ေမာင်း၌ တပ်ဆင်ထားေသာ ကျည်ေပွ့သည် ဆံုမှ စဉ်ထွက်သမှျ ဆန်ေဆ့များ၏ ေနာက်သို့ လိုက်၍ မေထာင်းနိုင်သကဲ့သို့ ပင်မကိစ္စကို လွှတ်ြပီး နှီးနွှယ်ရာ အေသးအမွှားကိစ္စများေနာက်သို့ လိုက်၍ မလုပ်နိုင်ေချ။

“သံေကျာက်ကျည်ေပွ့၊ ဆန်စဉ်ရာငါမေရွ့၊ ေကွ့ေကွ့ေကာက်ေကာက်၊ မိုက်ဉာဏ်ေပါက်တိုင်း၊ ေရာက်မိေရာက်ရာ နားကေလာေအာင် မေြပာသာ...”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၁၈၁] ေဒ၀။ ၃၀-၃၁။

“ဆန်စဉ်ရာ ကျည်ေပွ့လိုက် ဆိုသလို ဟိုကဆူရင် ဟိုလိုက်လုပ်၊ ဒီကဆူရင် ဒီလုိက်လုပ် ဆိုသလို ြဖစ်ေနတဲ့အြပင်..”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၃၀၉] ဗိုလ်ချုပ်မိန့်။ ၃၂၅။

ြမန်မာစာ ြမန်မာစကား
http://myanmarsar.zaung.net

ဆန်ခိုးမမိ ဖွဲခိုးမိ

ဆန်ခိုးမမိ ဖွဲခိုးမိ
(၁) ဆန်ကို ခိုးစဉ်က မမိဘဲ ဖွဲကို ခိုးခါမှ မိသကဲ့သို့ ြကီးေလးေသာ ြပစ်မှု ကျူးလွန်စဉ်က အမှုမြဖစ်ဘဲ ေသးငယ်ေသာ ြပစ်မှုကို ကျူးလွန်သည့်အခါမှ အမှုြဖစ်သည်။

“လှျုိ့၀ှက်လုပ်ငန်းများကို အေတာ်အတန် ေအာင်ြမင်စွာ ေဆာင်ရွက်နိုင်ခဲ့သည် မှန်ေသာ်လည်း... ဆန်ခိုးမမိ ဖွဲခိုးမိ ဆိုသကဲ့သို့ ဘာမဟုတ်သည့် အေြကာင်းကေလးတစ်ခုြဖင့် သူတို့အိမ်သားများကုိ အြကီးအကျယ် နှိပ်စက်ခဲ့ဖူးေလသည်..”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၃၁၅] လူထုပညာ၊ ၃၃။ ၆။

(၂) ဆန်ခိုးသူအား မမိဘဲ ဖွဲခိုးသူကျမှ မိသကဲ့သို့ ြကီးေလးေသာြပစ်မှု ကျူးလွန်သူကို မမိဘဲ ေသးငယ်ေသာ ြပစ်မှုကို ကျူးလွန်သည့် သူကျမှမိသည်။

ေရှးအခါက လူတစ်ေယာက်သည် စပါးနှင့်ဖွဲ့တို့ကို အိမ်တွင် သိုေလှာင်ထားသည် တစ်ေယာက်ေသာသူက စပါးကို ခိုးယူ၍ တစ်ေယာက်ေသာသူက ေဆာင်းတွင်းအခါ၌ မီးလှုံရန် ဖွဲကို ခိုးယူသည်။ အိမ်ရှင်က သူခိုးေစာင့်ဖမ်းေသာအခါ ဖွဲသူခိုးကို မိသြဖင့် သင်သည် ဖွဲကိုသာမက စပါးကိုပါ ခိုးသည်ဟုဆိုကာ ရိုက်နှက်၍ အေလျာ်ေတာင်းေလသည်။
ပံုြပင်

ြမန်မာစာ ြမန်မာစကား
http://myanmarsar.zaung.net

ဆိတ်ဆိတ်ေန ေထာင်တန်

ဆိတ်ဆိတ်ေန ေထာင်တန် ။ ။ မေြပာသင့်ေသာ အေြခအေနတွင် ဆိတ်ဆိတ်ေနြခင်းသည် ေတာတစ်ေထာင်တန်သည်ဆိုသကဲ့သုိ့ မေြပာသင့်သည့် အချိန်မျုိးတွင် နှုတ်ေစာင့်စည်းြခင်းသည် အကျုိးများစွာ ရှိသည်။ တိတ်တိတ်ေန ေထာင်တန် - နှင့် အတူတူ။

ခုဘာမှ မေြပာလိုေသးပါဟု တစ်ခွန်းတည်းေြဖလိုက်၏။ ဆိတ်ဆိတ်ေနေထာင်တန် ဆိုေသာ သကားကို ၀ါဒြပုလိုက်၏....”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၃၀၂] အိုင်ယာလန်။ ၁၇၉။

တစ်ရံေရာအခါ ေကသရာဇာြခေသင့်္မင်းသည် ေြမေခွးမနှင့် ေပါင်းဖာ်ရာ ြခေသင့်္ငယ်တစ်ေကာင် ဖွားြမင်၏။ ြခေသင့်္မင်းက ြခေသင့်္ငယ်အား သင် အသံမြပုနှင့် အသံြပု၍ အြခားတိရစာ္ဆန်များြကားလှျင် ေြမေခွးသံပါ၍ မရိုမေသရှိေချေတာ့မည်၊ သင် ဆိတ်ဆိတ်ေနေသာ် ယူဇနာတစ်ေထာင်ရှိေသာ ေတာကို ေပးမည်ဆို၏။ သို့ေသာ် ြခေသင့်္ငယ်က ဆိတ်ဆိတ်မေန၊ ေဟာက်ေချေသာေြကာင့် အြခားတိရစာ္ဆန်များက မရိုမေသ ရှိ၍ ေတာတစ်ေထာင်ကို မရရှိေတာ့ေချ။ ြခေသင့်္မင်းလည်း “ဆိတ်ဆိတ်ေနပါေလေသာ် ေတာတစ်ေထာင် တန်ေလ၏....” ဟုဆိုေလသည်။
ပံုြပင်

ြမန်မာစာ ြမန်မာစကား
http://myanmarsar.zaung.net

ဆင်ေသကို ဆိတ်ေရနှင့်ဖံုး

ဆင်ေသကို ဆိတ်ေရနှင့်ဖံုး ။ ။ အေကာင်အထည် ြကီးမားသည့် ဆင်ေသကို ေသးငယ်ေသာ ဆိတ်သားေရနှင့် ဖံုးသကဲ့သို့ ြကီးမားေသာ ြပဿနာကို မခိုင်လံုေသာ ဆင်ေြခြဖင့် ဖံုးကွယ်ရန် အားထုတ်သည်။

“ကွျနု်ပ်တို့ နိုင်ငံရှိ လူ ၁၇-သန်းတွင် ၁၇ေယာက်မှျသာ ဥပေဒအေြကာင်းကို ေကာင်းေကာင်းနားလည်သည်ဟု ဆိုြခင်းသည် ဆင်ေသကို ဆိတ်ေရနှင့်ဖံုး၍ မရသကဲ့သို့ရှိေချသည်...”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၃၂၇] သန်းဆန်း။ ၂၇၄။

“မင်းက ငါဘာမှျမသိဘူးထင်ြပီး ဆင်ေသကို ဆိတ်ေရနှင့်ဖံုး တာမျုိးေတာ့ မလုပ်ပါနဲ့ကွာ...”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၃၃၁] ြမ၀တီ၊ ၁၈၊ ၃။ ၂၀၈။

ြမန်မာစာ ြမန်မာစကား
http://myanmarsar.zaung.net

ဆင်ေြပာင်ြကီး အြမီးကျမှတစ်

ဆင်ေြပာင်ြကီး အြမီးကျမှတစ် ။ ။ ဆင်ေြပာင်ြကီး တစ်ကုိယ်လံုး လွတ်လွတ်ကွျတ်ကွျတ်ထွက်နိုင်ြပီး အြမီးကျမှ တစ်သည် ဆိုသကဲ့သို့ လုပ်ငန်းတစ်ခုကို ေချာေချာေမာေမာ ေဆာင်ရွက်လာြပီး ေနာက်ဆံုးကျမှ အထစ်ထစ်အေငါ့ေငါ့ြဖစ်ရသည်။

“ပမာပံုမှီး၊ ဆင်ေြပာင်ြကီး၊ အြမီးတွင်မှ မကျပ်ရပါဘူး”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၂၂၅-ခန့်] ပဒု။ ၉။

သတ္တ၀ါပံုယင်၊ ဤလူရှင်တုိ့၊ ဆင်တစ်ေကာင်ြကီး၊ အြမီးတွင်တစ်၊ ဟူတံုလစ်သို့...”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၂၆၆] မဃ* ၁၂၉။

ေ၀ဿဘူဘုရားလက်ထက်က ကုမာရကဿပမည်ေသာ ရဟန်းတစ်ပါးသည် သူေဌးအိမ်မှ ဆွမ်းေကျွးပင့်ဖိတ်သြဖင့် ြကွေရာက်ရာ သူေဌးသမီးကိုြမင်၍ တပ်မက်စွဲလမ်းစိတ်ြဖင့် မကျန်းမမာြဖစ်ေလ၏။ ထိုအခါ သူေဌး၏ စည်းစိမ်ေစာင့်နတ်သည် သူေဌးသမီးရုပ်ဟန်ကိုလည်းေကာင်း၊ ရဟန်း၏ ဥယျာဉ်ေစာင့်နတ်သည် ဆင်၏အသွင် သဏ္ဌာန်ကိုလည်းေကာင်း၊ ဖန်ဆင်း၍ သူေဌးသမီးကို ဖမ်းမည့်ဟန်ြဖင့် ဆင်က လိုက်ေလသည်။ သူေဌးသမီးလည်း ရဟန်း၏ေကျာင်းေပါ်သို့ ထွက်ေြပးကာ ရဟန်းအနီးရှိ ကရားသို့ ၀င်ေြပးေလသည်။ ဆင်လည်းကရားအတွင်းသို့ ၀င်လိုက်ရာ သူေဌးသမီးက ကရား၏နှုတ်သီးမှထွက်ေြပး လွတ်ေြမာက်သွားေလသည်။ ဆင်ကား ကရားနှုတ်သီးမှ ကိုယ်ခန္ဓာထွက်လာေသာ်လည်း အြမီးမှာမူ မထွက်နိုင်ဘဲ တစ် ေနေလသည်။ ရဟန်းသည် ထိုအြခင်းအရာကို ြမင်ြပီး ြငိတွယ်ြခင်းသေဘာကို ဆင်ြခင်မိသြဖင့် ရဟန္တာအြဖစ်သို့ေရာက်ေလ၏။
သုဓမ္မစာရီြဖတ်ထံုး။ ၆။

ြမန်မာစာ ြမန်မာစကား
http://myanmarsar.zaung.net

ဆင်ေပါက် ေကာက်လှုိင်းမိုး

ဆင်ေပါက် ေကာက်လှုိင်းမိုး ။ ။ အားြကီးေသာ ဆင်ေပါက် စင်စစ်ြဖစ်ပါလျက် အလွယ်တကူရေသာ ေကာက်လှုိင်းကို မဖွယ်မရာ ခိုးယူစားသကဲ့သို့ မိမိအဆင့်နှင့် မေလျာ်ညီ ေအာက်ကျေသာ အမူကိုမဖွယ်မရာြပုသည်။

“ဆင်ေပါက်ေကာက်လှုိင်းမိုး၊ ခိုးေသာနှုိင်းသို့၊ ရိုင်းစိုင်းရှက်ဖွယ်၊ မတင့်တယ်ခဲ့...”
ကျမ်းကိုး။ ။[၈၅၆] ဘူးေပါင်း* ၃၅။

“ဆင်ေြပာင်ြကီးသား၊ ေညာင်ညွန့်စားလျက်၊ လျာပါးြမိန်နိုး၊ ေကာက်လှုိင်းခိုးသို့...”
ကျမ်းကိုး။ ။[၉၀၀] ငရဲ* ၇၄။

ြမန်မာစာ ြမန်မာစကား
http://myanmarsar.zaung.net

Saturday, January 23, 2010

ဆင်ေခါင်း ေခွးမချီနိုင်

ဆင်ေခါင်း ေခွးမချီနိုင် ။ ။ ဆင်ဦးေခါင်းကို ေခွးသည်ချီလိုေသာ်လည်း မချီနိုင်သကဲ့သို့ မိမိအားနှင့်မမှျေသာ ၀န်ကို ရွက်ေဆာင်လိုေသာ်လည်း မရွက်ေဆာင်နိုင်ြဖစ်သည်။

“တကယ်လုပ်ေသာအခါ မင်းသားမှာ တစ်ညတည်းတွင် ငိုချင်းခုနစ်ပုဒ် ငိုရေတာ့သည်။ ဆင်ေခါင်း ေခွးမချီနိုင် သကဲ့သုိ့ပင်...”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၃၃၀] ၊ အနုပညာ၊ ၁၄၂။

ြမန်မာစာ ြမန်မာစကား
http://myanmarsar.zaung.net

ဆင်အိပ်ရာ ဆိတ်နိှုး

ဆင်အိပ်ရာ ဆိတ်နိှုး ။ ။ သူ့ဘာသာ အိပ်ေပျာ်ေနေသာ ဆင်ကို ဆိတ်က သွားနှုိးသကဲ့သို့ သူဘာသာ ြငိမ်၀ပ်ေနသည့် ကိစ္စကို ြပဿနာေပါ်ေအာင် အစေဖာ်သည်။

“ခင်၏ ေရှ့တွင် ဆင်အိပ်ရာ ဆိတ်နိှုးသလို ယခင်က အကျုိးအေြကာင်းများ ရှိသည်ကို သတိရကာ စဉ်းစားေတွးေတာလာေစမည့် စကားအစွန်းအစ အရိပ်နိမိတ်ကိုမှျ မေြပာြကားေစရန် ပိတ်ပင်ထားလျက်...”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၂၉၃] ဒဂုန်၊ ၁၂၊ ၁၃၅။ ၂၃။

ြမန်မာစာ ြမန်မာစကား
http://myanmarsar.zaung.net

ဆင်သွားလှျင် လမ်းြဖစ်

ဆင်သွားလှျင် လမ်းြဖစ်
(၁) ဆင်သွားရာ လမ်းေလှျာက်သည် ေြမသားကျစ်လျစ်ခိုင်မာသြဖင့် စိတ်ချရေသာ လမ်းေကာင်းြဖစ်သကဲ့သို့ ပညာြကီးသူများ လက်ခံအသံုးြပုေသာ နည်းလမ်းသည် စိတ်ချရေသာ နည်းလမ်းေကာင်း ြဖစ်သည်။ ဆင်သွားလှျင် လမ်းြဖစ် - ဆိုရိုးလည်းရှု။

“ဆင်သွားလှျင် လမ်းြဖစ်တယ်ဆိုတာ ငါ့တူ ြကားဖူးမှာေပါ့...”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၃၄၇] ေရဆန်။ ၅၈။

(၂) လမ်းမရှိသည့်ေနရာ ြဖစ်ေစကာမူ ဆင်သွားလှှျင် လမ်းြဖစ်သွားသက့ဲသို့ အရှိန်အ၀ါြကီးသူတစ်ဦး လုပ်ေဆာင် ေြပာဆိုလှျင် အစဉ်အလာြဖစ်သွားသည်။ ဆင်သွားလှျင် လမ်းြဖစ် - ဆိုရိုးလည်းရှု။

ြမန်မာစာ ြမန်မာစကား
http://myanmarsar.zaung.net

ဆင်သတ် အရပ်ေ၀

ဆင်သတ် အရပ်ေ၀ ။ ။ ဆင်ကို သတ်၍ အရပ်ကိုေ၀သကဲ့သို့ အလွန်တန်ဖိုးြကီးမားလှသည့်အရာကို အေရးမြကီးေသာ ကိစ္စအတွက် အလဟဿ ြဖုန်းတီးပစ်သည်။

“အချုိ့က ဆင်ြဖူေတာ်မှီြပီး ြကံစုပ်ခဲ့ြကြခင်းသာ ြဖစ်ပါေြကာင်း၊ ယခုမှာ ြကံစုပ်ရုံသာမက ဆင်သတ်ြပီး အရပ်ေ၀ ဆိုသကဲ့သို့ ြဖစ်ေနေြကာင်း...”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၃၅၁] သတင်းစာ၊ ၁။ ၆။

“အင်မတန် အဖိုးတန်ြကီးေတွ မိုက်မိုက်မဲမဲ ြဖုန်းတီးပစ်ေနတာြမင်ရင် ဆင်သတ်ြပီး အရပ်ေ၀သလိုပဲလို့ ကွျန်မတို့က ပံုခိုင်းြကတယ်...”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၃၅၁] အေတွးအြမင်၊ ၅၂၊ ၁၂၀။

ြမန်မာစာ ြမန်မာစကား
http://myanmarsar.zaung.net

ဆင်လိုက်ရာ ၀ါြကီး ၀ါငယ်ေရွး

ဆင်လိုက်ရာ ၀ါြကီး ၀ါငယ်ေရွး ။ ။ ဆင်လိုက်သြဖင့် အသက်လု၍ ေြပးေနရာတွင် ၀ါြကီး၀ါငယ် အစဉ်ကျေအာင် ေရွးေနသည် ဆိုသကဲ့သို့ အေရးေပါ်လုပ်ေဆာင် ရမည့်အခါတွင် မလိုအပ်ေသာစီစဉ်မှု ြပုေနသည်။ (ကျားလိုက်ရာ ၀ါြကီး၀ါငယ်ေရွး - ဟူ၍လည်း အသံုးရှိသည်။)

“ဆင်လိုက်ရာတွင် ၀ါြကီး ၀ါငယ်ေရွးမေနသင့်ဟူေသာ စကားကဲ့သို့ြဖစ်ရှာလျက်...”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၂၈၀-ခန့်] ထိလက်စွဲ၊ ဒု။ ၈၇။

ြမန်မာစာ ြမန်မာစကား
http://myanmarsar.zaung.net

ဆင်လိုက်မှ သစ်ပင်ရှာ

ဆင်လိုက်မှ သစ်ပင်ရှာ ။ ။ ဆင်လိုက်ေသာအခါမှ ပုန်းကွယ်ရန် သစ်ပင်ရှာသကဲ့သို့ မရှူနိုင်မကယ်နိုင်ြဖစ်ခါမှ အားကိုးစရာရှာသည်။ ကျားလိုက်မှ တုတ်ခုတ် - နှင့် အတူတူြဖစ်သည်။


ြမန်မာစာ ြမန်မာစကား
http://myanmarsar.zaung.net

ဆင်လည်း ဆင့်အထွာနှင့် ပုရွတ်ဆိတ်လည်း ပုရွတ်ဆိတ်အထွာနှင့်

ဆင်လည်း ဆင့်အထွာနှင့် ပုရွတ်ဆိတ်လည်း ပုရွတ်ဆိတ်အထွာနှင့် ။ ။ ဆင်သည်အေကာင်ြကီးသြဖင့် ဆင်နှင့်လိုက်ဖက်ေအာင် အထွာြကီးြပီး ပုရွတ်ဆိတ်သည် အေကာင်ငယ်သြဖင့် ပုရွတ်ဆိတ်နှင့် လိုက်ဖက်ေအာင် အထွာငယ်သကဲ့သို့ အရာရာတွင် သဘာ၀တရားအရ အချုိးအစားညီမှျသည်သာြဖစ်သည်။

“ဆင်လည်း ဆင့်အထွာနှင့် ပုရွတ်ဆိတ်လည်း ပုရွတ်ဆိတ်အထွာနှင့် ဆိုသက့ဲသို့ ၎င်းစွမ်းရည်များကို စနစ်တကျ အသံုးချြခင်းြဖင့် သင့်ကိုယ်သင် ယံုြကည်မှု တက်လာပါလိမ့်မည်....”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၂၃၃၅] သံုးစိတ်။ ၉၂။

ြမန်မာစာ ြမန်မာစကား
http://myanmarsar.zaung.net

ဆင်မတတ်နိုင် ြကွက်တတ်နိုင်၏

ဆင်မတတ်နိုင် ြကွက်တတ်နိုင်၏ ။ ။ ဆင်သတ္တ၀ါ မေဆာင်ရွက်နိုင်ေသာ ကိစ္စကို ြကွက်သတ္တ၀ါက ေဆာင်ရွက်နိုင်သည်ဆိုသကဲ့သို့ တစ်ခါတစ်ရံ အင်အားြကီးသူ ရာထူးဂုဏ်သိန်ြကီးသူတို့ မေဆာင်ရွက်နိုင်ေသာ ကိစ္စကို ထိုေအာက်ငယ်သူတို့က စွမ်းေဆာင်နိုင်သည်။

“ခဲကတ်ေရးရာ၊ ရံခါလူတွင်၊ ြဖစ်ြမဲအင်အား၊ ဆင်မတတ်နိုင်၊ ြကွက်တတ်နိုင်၏၊ လက်ကိုင်စွဲထံု၊ အေရးပံုြဖင့်၊ မှတ်ယံုတသီး၊ လွန်ေလြပီးက၊ ဆင်ြကီးြကွက်ငယ်၊ ၀တ္တုနှယ်သို့၊ ြပုဖွယ်ကိစ္စ၊ ကိုယ်နှင့်မှျေအာင်၊ ေဆာင်မှမခွျတ်၊ ြပီးြကတတ်ရှင့်...”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၂၆၆] မဃ* ၃၁၈။


ြမန်မာစာ ြမန်မာစကား
http://myanmarsar.zaung.net

ဆင်ြဖူေတာ်မှီ ြကံစုပ်

ဆင်ြဖူေတာ်မှီ ြကံစုပ် ။ ။ ဆင်ြဖူေတာ်အတွက် ဆက်သေသာ ြကံကိုဆင်ထိန်းက ကပ်ေြမှာင်၍ စုပ်သကဲ့သို့ အရှိန်အ၀ါရှိသူကို မှီ၍ အခွင့်အေရးယူသည်။

“သူက သူေဌးသား၊ သူတို့ဆီမှာ ကားေတွြပည့်လို့... အဲ့ဒီက ဘုရားဖူးသွားရင် ကွျန်မတို့လည်း ဆင်ြဖူေတာ်မှီ ြကံစုပ်ရတာေပါ့ရှင်...”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၃၃၅] မင်းေအာင်။ ၂၀၆။

ြမန်မာစာ ြမန်မာစကား
http://myanmarsar.zaung.net

ဆင်ြဖူေတာ်၀င်မှာ ချည်တစ်ခင်နှင့် ကျိန်းေကျ

ဆင်ြဖူေတာ်၀င်မှာ ချည်တစ်ခင်နှင့် ကျိန်းေကျ ။ ။ ဆင်ြဖူေတာ်၀င်မှာ ချည်တစ်၀င်နှင့် ကျိန်းေကျ - နှင့် အတူတူြဖစ်သည်။

“သူကိုယ်တိုင် အဘယ်ေြကာင့် မေကာက်ယူခဲ့ပါသနည်းဟု ကွျန်ုပ်က ေမးရာ ဆင်ြဖူေတာ်၀င်မှာ ချည်တစ်ခင်နှင့် ကျိန်းေကျေနပါဦးမည်ဟု ြဖည်ပါသည်...”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၃၂၈] ဘာသာစာ။ ၈၅။

ေရှးအခါက တစ်ချိန်တည်းေမွးဖွားလာြကေသာ မင်းသားငယ်တစ်ဦးနှင့် ပုဏ္ဏားငယ်တစ်ဦးတို့သည် အလွန်ချစ်ခင်ြကသည်။ အရွယ်ေရာက်လာေသာအခါ မင်းသားသည် မင်းြဖစ်၍ ပုဏ္ဏားငယ်သည် ပုေရာဟိတ်ြဖစ်လာသည်။ တစ်ေန့ေသာအခါ ပုေရာဟိတ်သည် မင်း၏ဇာတာကို စစ်ေဆးြကည့်ရှုြကည့်ရာ (၇)ရက်အတွင်း ဆင်ြဖူရတနာ၀င်ကိန်း ရှိသည်ကို ြမင်ေလသည်။ မိမိသည်လည်း မင်းနှင့်အတူ တစ်ချိန်တည်း ေမွးဖွားလာသူ ြဖစ်သြဖင့် ဆင်ြဖူေတာ်၀င်ကိန်းရှိသည်ကို ေတွ့ြမင်ေလသည်။ (၇)ရက်ေြမာက်ေသာအခါ မင်းြကီးထံသို့ ဆင်ြဖူေတာ်တစ်စီး လက်ေဆာင်ပဏ္ဏာအြဖစ် ေရာက်ရှိလာသည်။ ပုေရာဟိတ်ထံသို့မူ မုဆိုးမတစ်ဦးသည် ချည်ခင်အြဖူကို လက်ေဆာင်ပို့ေလသည်။
ပုေရာဟိတ်ပုဏ္ဏားက မင်းြကီးသည် ဘုန်းြကီးသည်အေလျာက် ဆင်ြဖူေတာ်၀င်ေလသည်။ ငါ့မှာမူ ဆင်ြဖူ၀င်ကိန်းရှိေသာ်လည်း ဘုန်းကံနည်းသူြဖစ်သြဖင့် ချည်တစ်ခင်နှင့်သာ ကျိန်းေကျရေလသည်ဟု ြမည်တမ်းေလသည်။
ပံုြပင်

မှတ်ချက် ။ ။ ဆင်ြဖူေတာ်၀င်မှာ ချည်တစ်ခင်နှင့် ကျိန်းေကျ နှင့် ဆင်ြဖူေတာ်၀င်မှာ ချည်တစ်၀င်နှင့် ကျိန်းေကျ ဟူ၍ စကားပံုနှစ်ခုရှိသည်။

ြမန်မာစာ ြမန်မာစကား
http://myanmarsar.zaung.net

Friday, January 22, 2010

ဆင်ြဖူေတာ်၀င်မှာ ချည်တစ်၀င်နှင့် ကျိန်းေကျ

ဆင်ြဖူေတာ်၀င်မှာ ချည်တစ်၀င်နှင့် ကျိန်းေကျ ။ ။ ဆင်ြဖူေတာ်၀င်ကိန်းရှိရာတွင် ချည်၀င်တစ်လံုး ၀င်လာသည်နှင့် ကျိန်းေကျသွားသက့ဲသို့ ပစ္စည်းဥစ္စာအစုလိုက် အပံုလိုက် ၀င်ကိန်းရှိရာတွင် မြဖစ်ေလာက်သည့် ပစ္စည်းတစ်ခု၀င်လာသည်နှင့် ကျိန်းေကျသွားသည်။

“ဆင်ြဖူေတာ်၀င်မှာ ချည်တစ်၀င်နှင့် ကျိန်းေကျ ဆိုသလို လာဘ်ဆိုးများနှင့် ချိတ်မိမှြဖင့် တစ်ဘ၀လံုး လာဘ်တိတ်ြပီး...”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၂၇၈] တင်ြမ၊ ဒု။ ၁၈၅။

မှတ်ချက် ။ ။ ဆင်ြဖူေတာ်၀င်မှာ ချည်တစ်၀င်နှင့် ကျိန်းေကျ နှင့် ဆင်ြဖူေတာ်၀င်မှာ ချည်တစ်ခင်နှင့် ကျိန်းေကျ ဟူ၍ စကားပံုနှစ်ခုရှိသည်။

ြမန်မာစာ ြမန်မာစကား
http://myanmarsar.zaung.net

ဆင်ြဖူမျက်နှာ ဆင်မည်းမြကည့်၀ံ့

ဆင်ြဖူမျက်နှာ ဆင်မည်းမြကည့်၀ံ့ ။ ။ ဆင်ြဖူေတာ်ကို ဆင်မည်းက ရင်မဆိုင်၀ံ့ရဲသကဲ့သို့ ဂုဏ်သိက္ခာအရှိန်အ၀ါ ြကီးမားသူကို ဂုဏ်သိက္ခာချုိ့တဲ့သူက မျက်နှာချင်း မဆိုင်၀ံ့ေချ။

“ဦးေအာင်ြမင်သည် ဗမာအမှုထမ်းများကို ထိသြဖင့် မခံချင်လှေသာ်လည်း ဆင်ြဖူမျက်နှာ ဆင်မည်းမြကည့်၀ံ့သကဲ့သို့ ဆိတ်ြငိမ်၍ ေန၏....”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၃၀၁] သူရိယ၊ ၂၂၊ ၁၉။ ၇၃။

ြမန်မာစာ ြမန်မာစကား
http://myanmarsar.zaung.net

ဆင်ဖိုးထက် ခွျန်းဖိုးြကီး

ဆင်ဖိုးထက် ခွျန်းဖိုးြကီး ။ ။ ဆင်၏တန်ဖိုးထက် ခွျန်း၏ တန်ဖိုးက ြကီးသည် ဆိုသကဲ့သို့ ပင်မပစ္စည်းတန်ဖိုးထက် အပိုကိရိယာ တန်ဆာပလာတန်ဖိုးက ပိုြကီးေနသည်။
“ဆင်ဖိုးထက် ခွျန်းဖိုးြကီး ဟူသကဲ့သို့ ပူေဇာ်ေသာ ဘုရားက တစ်ပဲေလးေရွးသာ၊ အေနကဇာတင်တာက တစ်ရာကိုးဆယ်ဆိုသလို အကျယ်အပိုေတွ များလျက်...”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၂၈၀-ခန့်] ထိလက်စွဲ၊ ဒု။ ၁၁၆။

ြမန်မာစာ ြမန်မာစကား
http://myanmarsar.zaung.net

ဆင့်ပါးစပ် နှမ်းပက်

ဆင့်ပါးစပ် နှမ်းပက် ။ ။ ဆင်ေကာင်ြကီးပါးစပ်အတွင်း နှမ်းေစ့အနည်းငယ်သာ ပက်ေကွျးေနသကဲ့သို့ အေြမာက်အြမား လိုအပ်ရာတွင် မစို့မပို့သာ ပံ့ပိုးသည်။

“တစ်ဖက်တစ်လမ်းမှေန၍ ေဖစန်းက ေငွအား လူအား ကူညီေသာ်လည်း ဆင့်ပါးစပ် နှမ်းပက် သလို လံုလံုေလာက်ေလာက် မရှိခဲ့နိုင်...”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၃၀၃] ဂျာနယ်ေကျာ်၊ ၉၊ ၇။ ၂၃။

ြမန်မာစာ ြမန်မာစကား
http://myanmarsar.zaung.net

ဆင်ပိန် ကွဲျေလာက်

ဆင်ပိန် ကွဲျေလာက် ။ ။ ဆင်သည် ြကံုလှီသွားေစကာမူ ကွျဲကိုယ်ထည်ေလာက် ရှိေသးသကဲ့သို့ ြကွယ်၀ချမ်းသာသူသည် စီးပွားကျဆင်းသွားေစကာမူ သာမန်သူတို့ထက် စီးပွားထုထည်ရှိေသးသည်။ (ဆင်ြကံု ကွျဲေလာက် - ဟူ၍လည်း အသံုးရှိသည်။)

“အရင်ကလိုေတာ့ များစွာ မချမ်းသာဘူး။ သို့ေသာ်လည်း ဆင်ပိန် ကွဲျေလာက် ဆိုတာလို အေတာ်အတန့်ေတာ့ ရှိေသးတာပါပဲ...”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၂၇၈] တင်ြမ၊ ပ။ ၁၂။

ြမန်မာစာ ြမန်မာစကား
http://myanmarsar.zaung.net

ဆင့်နားရွက် ြကွက်တပ်

ဆင့်နားရွက် ြကွက်တပ် ။ ။ ြကွက်နားရွက် ၀က်တပ်၊ ၀က်နားရွက် ြကွက်တပ် - တို့နှင့် အတူတူြဖစ်သည်။
“အဂင်္လိပ်စာအသံတို့နှင့် နှုိင်းယှဉ်ြခင်းမှာ ဆင့်နားရွက် ြကွက်ကိုတပ်သကဲ့သို့ ရှိေချြပီ...”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၂၉၇] ြပုြပင်ေရး၊ ၁၊ ၇။ ၅၅။

ြမန်မာစာ ြမန်မာစကား
http://myanmarsar.zaung.net

ဆင်စွယ်မှန် ပိုးမစား

ဆင်စွယ်မှန် ပိုးမစား ။ ။ ဆင်စွယ်မှန်လှျင် ပိုးမစားနိုင်သကဲ့သို့ ခိုင်မာစစ်မှန်လှျင် ဖျက်ဆီး၍မရနိုင်။ ဆင်စွယ်မှန်ပိုးမစား - ဆိုရိုးလည်းရှု။

“ြမတ်သည့်သူကား၊ စင်ြဖူမျုိးနွယ်၊ ကျင့်မပယ်တည့်၊ ဆင်စွယ်မှန်ြငား၊ ပိုးမစား..”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၂၆၆] မဃ* ၂၆၂။

ြမန်မာစာ ြမန်မာစကား
http://myanmarsar.zaung.net

ဆင်ချည်ေသာြကိုး ြကည်ချည်ေသာ် မြမဲ

ဆင်ချည်ေသာြကိုး ြကည်ချည်ေသာ် မြမဲ ြကက်ချည်ေသာြကိုး ဆင်ချည်ေသာ် မခိုင် ။ ။ ဆင်ချည်ေသာြကိုးြဖင့် ြကက်ကို ချည်ေသာ် ကွျတ်ရာ၏။ ြကက်ချည်ေသာြကိုးြဖင့် ဆင်ကိုချည်ေသာ်ြပတ်ရာ၏။ ထို့အတူ ၀န်နှင့်အား ေလျာ်ကန်ြခင်းမရှိလှျင် လုပ်ငန်းေချာေမွ့ေအာင် ြမင်ြခင်းမရှိနိုင်။

“အရှင်မင်းြကီး ဆင်ကိုချည်ေသာြကိုးသည်လည်း ဆင်၏ေြခတွင် ချည်မှြမဲေချသည်။ ြကက်၏ေြခမှာ ချည်ေလေသာ် ကွျတ်၏။ ြကက်ေြခတွင် ချည်ေသာြကိုးသည်လည်း ြကက်ေြခတွင်ချည်မှ ြမဲေချသည်။ ဆင်ေြခမှာ ချည်ေသာ်ြပတ်၏။ တစ်ရပ်တစ်ရွာ အြခားအနားြဖစ်ေသာေြကာင့် ေဆွေတာ်မျုိးေတာ်ြဖစ်မှသာလှျင် ထိုက်လုိက်ရာသည်။”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၁၄၃] ဏိပံု။ ၇၄။

“ဆင်မှာ ဆင်ြကိုး၊ ြကက်ြကိုးြကက်သာ သင့်တန်စွာ၏”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၂၆၆] မဃ* ၁၈၄။

ြမန်မာစာ ြမန်မာစကား
http://myanmarsar.zaung.net

ဆင်၀န်ကေတာ် အေြကာင့်ြက

ဆင်၀န်ကေတာ် အေြကာင့်ြက ။ ။ ဆင်၀န်ကေတာ်သည် မိမိနှင့်မသက်ဆိုင်ဘဲ ဆင်အတွက် ေြကာင့်ြကသကဲ့သို့ မိမိနှင့် မဆိုင်ေသာ ကိစ္စအတွက် ေြကာင့်ြကပိုသည်။ ယုန်အတွက် ချုံက ေြကာင့်ြက - နှင့် အတူတူြဖစ်သည်။

“ကိုယ်ကလည်း ကယ်နိုင်တာမဟုတ်ဘဲနှင့် ဆင်၀န်ကေတာ် အေြကာင့်ြကဆိုတဲ့ စကားအတိုင်း မဆိုင်တဲ့ ြမြမက ၀င်ြပီး ဆင်၀န်ကေတာ်ြကီးလို ေြကာင့်ြကေနြပန်ပါြပီ...”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၂၉၁] ဒဂုန်၊ ၁၀၊ ၁၁၀။ ၂၆၅။

ြမန်မာစာ ြမန်မာစကား
http://myanmarsar.zaung.net

ေဆာက်ြဖစ်မှ ေကျာင်းဒကာ

ေဆာက်ြဖစ်မှ ေကျာင်းဒကာ ။ ။ ေကျာင်းေဆာက် လှူဒါန်းြဖစ်မှသာ ေကျာင်းဒကာြဖစ်ရန် ေရရာမည်။ ထို့အတူ လိုအပ်ချက်တစ်စံုတစ်ခု ေြပလည်မှသာ ြဖစ်ေြမာက်ရန် ေရရာမည်။

“ေနာင်ြဖစ်လာမည့် ေမှျာ်လင့်ချက်ေတွဆိုတာမျုိးကေတာ့ ေဆာက်ြဖစ်မှ ေကျာင်းဒကာ အလုပ်မျုိးေတွမို့ သိပ်အားကိုးလို့ ေကာင်းတာမျုိးေတွ မဟုတ်ဘူး...”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၃၂၅] တိုင်းြပည်။ ၂၂၆။

ြမန်မာစာ ြမန်မာစကား
http://myanmarsar.zaung.net

Thursday, January 21, 2010

ေဆးသမားမေထာင်းတာ၊ လူနာမခံချိ

ေဆးသမားမေထာင်းတာ၊ လူနာမခံချိ ။ ။ ေဆးသမားက မြဖစ်စေလာက်သာ ေ၀ဒနာခံရမည်ဟု ယူဆေသာ ကုထံုးသည် လူနာအဖို့မူ မခံမရပ်နိုင်ေအာင် ေ၀ဒနာ ခံရသကဲ့သို့ ြပုမူသူအဖို့ မြဖစ်စေလာက်ဟု ထင်ရေသာ အမှုသည် အြပုခံရသူအဖို့ မခံမရပ်နိုင်ေအာင် ြဖစ်ရသည်။

“ထင်သလို ြမင်သလို စခန်းသွားြကမယ်ဆိုရင် ေဆးသမားမေထာင်းတာ၊ လူနာမခံချိ ဆိုသလို တိုင်းသူြပည်သားတို့ကို ထိခိုက်ြပီး နစ်နာကုန်မှာလည်း စိုးရိမ်ရပါတယ်...”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၂၉၈] ဒီးဒုတ်၊ ၁၅၊ ၃၇။ ၁၁။

“ထုိကဲ့သို့ေသာ ဥပေဒနှစ်မျုိးကို ြကာရှည်ဆက်လက်ထားလှျင် လူထုြကီးတစ်ရပ်လုံးသည် ေဆးသမားမေထာင်းတာ၊ လူနာမခံချိ ဆိုသကဲ့သို့ ြဖစ်ေနမည် အမှန်ြဖစ်ေပသည်။”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၃၀၉] ဗိုလ်ချုပ်မိန့်ခွန်း။ ၈၉။

ြမန်မာစာ ြမန်မာစကား
http://myanmarsar.zaung.net

ေဆးစက်ကျရာ အရုပ်ထင်

ေဆးစက်ကျရာ အရုပ်ထင် ။ ။ ကွျမ်းကျင်ေသာ ပန်းချီဆရာသည် ေဆးစက်ကျရာမှာ ရုပ်ပံုြဖစ်ေအာင် စွမ်းေဆာင်နိုင်သကဲ့သို့ အတတ်ပညာတစ်ခု၌ ကွျမ်းကျင်သူသည် ထိုအတတ်ပညာဆိုင်ရာတွင် ြပုလုပ်သမှျ တင့်တယ်သည်။ (ေဆးစက်ကျရာ အရုပ်ြဖစ် - ဟူ၍လည်း အသံုးရှိသည်။)

“အနုဆိုလှျင်အနု၊ အြကမ်းဆိုလှျင် အြကမ်း၊ ဘယ်ကစမ်း ဘယ်ကရ၊ ညာကစမ်း ညာကရ၊ ေဆးစက်ကျရာ အရုပ်ထင်၍....”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၂၈၂] ေရွှြပည်၊ ဒု။ ၁၂၆။

ြမန်မာစာ ြမန်မာစကား
http://myanmarsar.zaung.net

ဆူးေပါ်ဖက်ကျ ဖက်ေပါက်၊ ဖက်ေပါ်ဆူးကျ ဖက်ေပါက်

ဆူးေပါ်ဖက်ကျ ဖက်ေပါက်၊ ဖက်ေပါ်ဆူးကျ ဖက်ေပါက် ။ ။ ဖက်ေပါ်ဆူးကျလှျင် ဖက်ေပါက်၍ ဆူးေပါ်ဖက်ကျလှျင်လည်း ဖက်သာေပါက်ရသကဲ့သို့ အားြကီးသူနှင့် အားနည်းသူ ရင်ဆိုင်လှျင် အားနည်းသူသာ နစ်နာရသည်။
“ဆူးကျဖက်ေပါက်၊ ဖက်ေပါက်ဆူးကျ ဆိုြကသဖွယ် ကိုယ်၀ယ်ချည်းေပး ြပစ်ေရာက်ေချ၏...”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၂၆၆] မဃ* ၁၇၆။

ြမန်မာစာ ြမန်မာစကား
http://myanmarsar.zaung.net

ဆင်ေကာင်ြကီးေတွ့မှ ဆင်ေြခရာရှာရန်မလို

ဆင်ေကာင်ြကီးေတွ့မှ ဆင်ေြခရာရှာရန်မလို ။ ။ ဆင်ေကာင်ကို ေတွ့ရြပီြဖစ်၍ ဆင်ဟုတ်မဟုတ် ေြခရာရှာေဖွြကည့်ရန် မလိုေတာ့သကဲ့သို့ လက်ဆုပ်လက်ကိုင် ေတွ့ထားြပီြဖစ်၍ ဟုတ်မဟုတ်ကို သဲလွန်စရှာရန် မလိုေတာ့ေပ။

“ေထရာဂါထာအဠကထာ၌ တိုက်ရိုက်လာသည်ြဖစ်၍ ဆင်ေကာင်ကို ေတွ့ြမင်၍ရှိပါလျက် ပမာမူ၍ ဆင်ေြခရာကို ရှာေတာ့အံ့နည်း...”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၂၁၈] ရာဇေသ။ ၁၇။

“ဆင်ေကာင်ေတွ့ေနမှြဖင့် ဆင်ေြခရာ ဘာရှာဖို့လိုေသးသလဲ၊ ရှင်သူခိုးဉာဏ်နဲ့ လိမ်တာညာတာေတွ လံုးလံုးြကီး ေပါ်ေနေပါ့ဟာ...”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၂၉၁] ဒဂုန်၊ ၁၀၊ ၁၁၀။ ၃၉။

ြမန်မာစာ ြမန်မာစကား
http://myanmarsar.zaung.net

ဆင်ကျီစားရာ ဆိတ်မခံသာ

ဆင်ကျီစားရာ ဆိတ်မခံသာ ။ ။ ဆင်က ကျီစားသည့်သေဘာြဖင့် ြပုမှုေသာ်လည်း ဆိတ်အဖုိ့ မခံသာေအာင် နာကျင်သကဲ့သုိ့ အားြကီးသူက ထိခုိက်ေစလုိသည့် သေဘာမပါဘဲ ခပ်ေပါ့ေပါ့ြပုလုိက်ေသာအမှုသည် အားနည်းသူအဖုိ့ မခံသာေအာင် ြဖစ်ရသည်။

“ဆင်ကျီစားရာ ဆိတ်မခံသာ ဆုိသလုိ ဓနရှင်ေတွ ြပုမှုနှိပ်စက်ပုံက တင်းလွန်းလုိ့ ဆင်းရဲလှတဲ့အတွက်..”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၃၀၁] ဒဂုန်၊ ၁၉၊ ၂၂၃။ ၈၇။

ြမန်မာစာ ြမန်မာစကား
http://myanmarsar.zaung.net

ဆင်ကန်း ေတာတိုး

ဆင်ကန်း ေတာတိုး ။ ။ ဆင်ကန်းသည် လမ်းမှန်းမသိ၊ ေတာချုံမှန်းမသိ ဇွတ်တုိး၍သွားသကဲ့သုိ့ ဉာဏ်အေြမာ်အြမင် နည်းပါးသူသည် အမှန်အမှားကုိမသိ၊ မိမိထင်ရာြမင်ရာ ဇွတ်ေြပာဆုိြပုမူသည်။

“ကျစ်လျစ်မရှိ၊ အြငိြငိတည့်၊ ဟုတ်လိနုိးနုိး၊ ဆင်ကန်းတုိးသုိ့...”
ကျမ်းကိုး။ ။[၈၈၅] ကုိး * ၂၆။

“ဆင်ကန်းေတာတုိး သေဘာမျုိးြဖင့် အကျုိးမရှိေသာ မုိက်ရူးရဲနှင့် ….”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၃၁၄] ကုိယ်ကျင့်။ ၁၀၇။

ြမန်မာစာ ြမန်မာစကား
http://myanmarsar.zaung.net

ဆဲသည်နှင့် ဆန်ေချးနှင့် အဆမတန်

ဆဲသည်နှင့် ဆန်ေချးနှင့် အဆမတန် ။ ။ ဆန်ေချးယူမိရာတွင် အဆဲခံရြခင်းက ေချးယူသည့်ဆန်နှင့်ပင် အဆမတန်သကဲ့သို့ အကူအညီေတာင်းခံမိရာတွင် အနှိမ်ခံရြခင်းက ရရှိသည့် အကူအညီနှင့် အဆမတန်ြဖစ်သည်။

“ဆဲတာနှင့် ဆန်ေချးနှင့်မှျ အဆမတန် ဆိုတာလို ကိုယ်က လက်ေဆာင်ြပန်ရတာက နှစ်ဆမက ဧည့်သည်ေတွအိမ်ကို လာလိုက်တာကလည်း ခဏခဏ..”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၂၈၇] တင်ြမ၊ ပ။ ၁၆၁။

“အိုဗျာ.. မေရွှပံု့နှယ် မကျန်းမမာ ြဖစ်ေနတဲ့ ြကားထဲ သည်အတွက်ေတွ ေတွးပူမေနပါနဲ့...၊ ကျုပ်ကလည်း ဆဲတာနဲ့ ဆန်းေချးနဲ့ ေချဖို့ စိတ်မကူးပါဘူး...”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၃၁၅] ဤယမုန်၊ ၃၀၈။

ြမန်မာစာ ြမန်မာစကား
http://myanmarsar.zaung.net

ဆံထံုးထံုး ဆီစိုက်

ဆံထံုးထံုး ဆီစိုက် ။ ။ ဆံထံုးထံုး ကွျမ်းကျင်သူသည် ဆံထံုးထံုးေပးရာတွင် ေခါင်းလိမ်းဆီပါ စိုက်၍ ထံုးေပးရသကဲ့သို့ အကူအညီေပးရာတွင် လုပ်အားသာမက ပစ္စည်းပါစိုက်၍ လုပ်ေပးရသည်။ (ဆံထံုးထံုးတတ် ဆီစိုက်ရ - ဟူ၍လည်း အသံုးရှိသည်..)

“ေဒါ်ဟသင်္ာြမင့်ကိစ္စကို အစအဆံုး ဆံထံုးထံုး ဆီစိုက် ေဆာင်ရွက်လိုက်သည်ကို ေဒါ်ခင်ေလးြကီး အားလံုးသိသည်။”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၃၂၈] စံုေတာြမိုင်။ ၁၂၉။

ြမန်မာစာ ြမန်မာစကား
http://myanmarsar.zaung.net

Wednesday, January 20, 2010

ဆရာများ သားေသ

ဆရာများ သားေသ ။ ။ ေဆးဆရာအမျုိးမျုိး၏ လက်တည့်စမ်း ကုသမှုကို ယူမိသြဖင့် သားလူနာ ေသဆံုးရသက့ဲသို့ တစ်ေယာက်တစ်ေပါက် ဩဇာေပးမှုများေသာေြကာင့် လုပ်ငန်းပျက်စီးဆံုးရှုံးရသည်။ ဆရာများ သားေသ - ဆိုရိုးလည်းရှု။
“လူနာတစ်ဦး၏ ေရာဂါေ၀ဒနာကို လူေပါင်းများစွာတို့က ၀ိုင်း၀န်း၍ ေစတနာပိုက တရြကမ်း နှိမ်နင်းြကသည်နှင့် ဆရာများ သားေသရသည်သာြဖစ်၏..”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၃၁၉] စာဗိမာန်၊ ၆၊ ၆။ ၈၅။

“ေနရာတကာ ဆရာသာလုပ်လို၍ တပည့်မခံလိုသူ များေနပါက ဆရာများ သားေသဆိုသကဲ့သို့ လမ်းမှန်မေရာက်နိုင်...”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၃၀၉] လက်ရံုး။ ၉။

ြမန်မာစာ ြမန်မာစကား
http://myanmarsar.zaung.net

ဆရာမြပ နည်းမကျ

ဆရာမြပ နည်းမကျ ။ ။ ဆရာက လက်ထပ်သင်ြကား မေပးလှျင် လက်ေရးလက်သားနည်းမကျသက့ဲသို့ အေတွ့အြကံုရှိသူ ကျွမ်းကျင်သူက စနစ်တကျြပသေပးြခင်း မရှိလှျင် နည်းလမ်းမကျနြဖစ်သည်။ (ငါးပိဖုတ်ေတာင် ဆရာမြပနည်းမကျ။ ဆရာမြပ ငါးပိဖုတ်ေတာင် နည်းမကျ - ဟူ၍လည်း အသံုးရှိသည်။)
“ဆရာမြပ နည်းမကျတဲ့ ငါးပိဖုတ်ကင်တာေတာင် ဆရာမြပရင် အခက်သားကလား..”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၂၉၃] မဟာဆန်။ ၁၅။

ြမန်မာစာ ြမန်မာစကား
http://myanmarsar.zaung.net

ဆရာမှန် အလံမစိုက်နှင့်

ဆရာမှန် အလံမစိုက်နှင့် ။ ။ ဆရာေကာင်းမှန်လှျင် အလံစိုက်ထူြကွား၀ါရန် မလိုသကဲ့သို့ အရည်အချင်းြပည့်စုံသူမှန်လှျင် မိမိဂုဏ်သတင်းကို ထုတ်ေဖာ်ေြကညာရန် မလိုေပ။

ြမန်မာစာ ြမန်မာစကား
http://myanmarsar.zaung.net

ဆရာကာြပန် အာေခါင်လှံစူး

ဆရာကာြပန် အာေခါင်လှံစူး ။ ။ ဗျုိင်းကိုဆရာအြဖစ် အသိအမှတ်မြပုေသာ လံှကစားသမားသည် အာေခါင်လှံစူး၍ ေသရသကဲ့သို့ ဆရာကို ဖက်ြပိုင်အံတုသူသည် ေနာက်ဆံုးတွင် ပျက်စီးရသည်။

“ဆရာကိုပယ်၊ ကိုယ်၀ယ်လှံစူး၊ အထူးမျက်ေမှာက်၊ မန္တန်ေပျာက်နှင့်၊ အုတ်ေကျာက်ခဲြပုိ၊ ေြမခွဲမျုိ၍..”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၂၆၆] မဃ*၂၂၆။

“အဲ့ဒါ ဆရာကို ကာြပန်လို့ အာေခါင်ကို လှံစူးတာပဲ၊ ဆရာဆိုတာ သင်ဆရာ၊ ြမင်ဆရာ၊ ြကားဆရာတဲ့ကွဲ့...။ ဆရာသံုးပါးရဲ့ ေကျးဇူးကို ဘယ်ေတာ့မှျ မေမ့ရဘူး...”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၃၁၆] စာဗိမာန်၊ ၃၊ ၃။ ၁၆။

ေရှးအခါက ေယာကျ်ားတစ်ေယာက်သည် ြမစ်အနီးရှိ ကတွတ်ေပါက်၌ ငါးကိုေြမှာက်ကစားေနေသာ ဗျုိင်းကိုြမင်ေတွ့ရာ အတုယူြပီး သစ်ခွျန်များကို ေကာင်းကင်သို့ ပစ်ေြမှာက်၍ ေြမသို့မကျမီ ပါးစပ်ဟခံယူနိုင်ေအာင် ေလ့ကျင့်ေလသည်။ ထုိမှတစ်ဆင့်ြပီးတစ်ဆင့် အုတ်ခဲ၊ လှံတံ၊ သန်လျက် စသည်တို့ကို ပစ်ေြမှာက်ြပီး ေြမသို့ မကျမီ ပါးစပ်ြဖင့် ကိုက်နိုင်ေအာင်ေလ့ကျင့်ေလသည်

ထိုသူသည်မိမိ၏ ကျွမ်းကျင်မှုများကို တစ်ရွာ၀င်တစ်ရွာထွက်ြပသရာ လူအများသေဘာကျ၍ ဆုလာဘ်များစွာရေလသည်။ ထိုေယာကျ်ား၏ သတင်းကို ြပည့်ရှင်မင်းြကားေသာ် မင်းပွဲသဘင် မင်းရင်ြပင်သို့ ၀င်ေရာက်ြပသေစသည်။ ထိုသူ၏ အံ့မခန်းသည့် ပညာစွမ်းကို မင်းြကီးြမင်၍ အသင်၏ ဆရာသည် မည်သူနည်းဟုေမးရာ ထိုသူက ဗျုိင်းထံမှရေြကာင်း ၀န်မခံလို၍ သူ့မှာ ဆရာမရှိေြကာင်းေြဖြကားေလသည်။ ထို့ေနာက် လှံကစားြပန်ေသာ် လှံသွားသည် အာေခါင်၌ စူး၀င်ကာ ေသဆံုးရေလသည်။
ပုေတ္တာ၀ါဒဆံုးမစာ။ ၄၄။

ြမန်မာစာ ြမန်မာစကား
http://myanmarsar.zaung.net

Tuesday, January 19, 2010

စိေန္တသိကုိမှ မြကံနိုင်ခင် ပုေစ္ဆသိ ေမးြပန်သည်

စိေန္တသိကုိမှ မြကံနိုင်ခင် ပုေစ္ဆသိ ေမးြပန်သည် ။ ။ ပထမပုစာ္ဆကို ေြဖဆိုရန် မစဉ်းစားရေသးခင် ေနာက်ထပ်တစ်ဖန် ေမးြပန်သည်ဆိုသကဲ့သို့ တစ်စံုတစ်ခုကို ြပီးြပတ်ေအာင် မလုပ်ရေသးခင် အြခားတစ်ခုေပါ်လာြပန်သည်။

“သွားေချးထူရာတွင် ပိန်းဥစားြပန်သည် ဆိုသကဲ့သို့လည်းေကာင်း၊ စိေန္တသိကုိမှ မြကံနိုင်ခင် ပုေစ္ဆသိ ေမးြပန်သည် ဆိုသကဲ့သို့လည်းေကာင်း...”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၁၅၂-ခန့်] ကျည်း။ ၁၄၃။

ေရှးအခါက ရွာတစ်ရွာတွင် ေတာင်ေကျာင်း၊ ေြမာက်ေကျာင်းဟူ၍ ေကျာင်းနှစ်ေကျာင်းရှိရာ ေတာင်ေကျာင်းဖိုးသူေတာ်က ေြမာက်ေကျာင်းဖိုးသူေတာ်ထံသွား၍ စကားပုစာ္ဆ ြပဿနာြပုလုပ်၍ ပုစာ္ဆအေမးထုတ်သည်မှာ “အသင်ေြမာက်ေကျာင်း ဖုိးသူေတာ်၊ စိေန္တသိဟူေသာ ပါဠိကို သိလှျင်အနက်ြပန်စမ်းပါ” ဟုဆိုသတဲ့။ ထိုအခါ ေြမာက်ေကျာင်းဖိုးသူေတာ်က ထိုပါဠိကို အနက်မြပန်နုိင်သြဖင့် ြကံမှုိင်စဉ်းစားေနဆဲအခါ ေတာင်ေကျာင်းဖုိးသူေတာ်က “ေြမာက်ေကျာင်းဖိုးသူေတာ်၊ အနက်ေပးနိုင်လှျင်ေပးပါ ပုစ္ဆိဟူေသာ ပါဠိကေလးေမးစရာရှိပါေသးသည်၊ ေနှးလှပါကလား”ဟု ဆိုလှျင် ေြမာက်ေကျာင်းဖိုးသူေတာ်က တစ်ခုမြပီးေသခင် တစ်ခုထပ်၍ ေမးရမည်ေလာဟု စိတ်ဆိုးေသာ အားြဖင့် “စိေန္တသိ ြကံတုန်းရှိေသး၊ ပုစိ္ဆေမးြပန်ြပီ”ဟု ဆိုသတဲ့။ ထိုအခါ ေတာင်ေကျာင်းဖိုးသူေတာ်က “ေြမာက်ေကျာင်းဖိုးသူေတာ်သည် ငါ၏ ပုစာ္ဆြပဿနာကို ေကာင်းစွာ ေြဖစွမ်းနိုင်ပါေပသည်” ဟု ချီးမွမ်း၍ မိမိေကျာင်းသို့ ြပန်သွားေလသည်။
ဗန်းေမာ်စကားပံုေပါင်းချူပ်။ ၃၂၁။

ြမန်မာစာ ြမန်မာစကား
http://myanmarsar.zaung.net

စိန်ေကာင်း ေကျာက်ေကာင်း ေရာင်း၀ယ်ရာ ေဆရိုးသည်က ကန့်လန့်ကန့်လန့်

စိန်ေကာင်း ေကျာက်ေကာင်း ေရာင်း၀ယ်ရာ ေဆရိုးသည်က ကန့်လန့်ကန့်လန့် ။ ။ စိန်ေကာင်း ေကျာက်ေကာင်း အေရာင်အ၀ယ်စကားေြပာဆိုရာတွင် ေဆးရိုးသည်က ြကားမှ၀င်၀င်ြပီး သူ့ေဆးရိုးေကာင်းေြကာင်း ေြပာဆိုသကဲ့သို့ ေရးပါေသာစကားေြပာဆိုြကရာတွင် မသိမနားလည်သူက မဆိုင်ေသာ စကားကို ြကားက၀င်ေရာက်ေြပာဆိုသည်။

“စိန်ေကာင်း ေကျာက်ေကာင်း ေရာင်းရာမှာ ေဆရိုးသည် ကန့်လန့် ဆိုသလို ငါတို့အဓိပတိြကီးေတွ မြကံနိုင်ရတဲ့အထဲမှာ ဘာမဟုတ်တဲ့ ပုရွတ်ဆိတ်က ဟ၀ါကျယ်ချင် လိုက်ပါဘိေတာ့တယ်...”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၃၁၀] ဒီးဒုတ်၊ ၂၂၊ ၂။ ၂၀။

ြမန်မာစာ ြမန်မာစကား
http://myanmarsar.zaung.net

စစ်ေရာက်မှ ြမားခွျန်

စစ်ေရာက်မှ ြမားခွျန် ။ ။ ရန်သူစစ်တပ် ချီတက်ေရာက်ရှိလာမှ ြမားခွျန်သကဲ့သို့ ရင်ဆိုင်ရမည့်အေရးကိစ္စအတွက် ြကိုတင်ြပင်ဆင်ထားြခင်းမရှိပဲ ပက်ပင်းပါ ြကံုေတွ့လာခါမှ ြပင်ဆင်မှုစတင်ြပုလုပ်သည်။ ကျားလိုက်မှ တုတ်ခုတ် - နှင့် အတူတူြဖစ်သည်။
“သူမိုက်တို့ ဉာဉ်ေပါက်မှာ စစ်ေရာက်မှ ြမားခွျန် မိုးလွန်မှထွန်ချြငား...”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၁၈၀] ဥက္ကံ။ ၂၅။

ြမန်မာစာ ြမန်မာစကား
http://myanmarsar.zaung.net

စစ်မေရာက်မီ ြမားကုန်

စစ်မေရာက်မီ ြမားကုန် ။ ။ စစ်မေရာက်ခင်ကပင် အစိုးရိမ်ြကီးကာ ြကိုတင် စမ်းသပ်ရင်း ြမားကုန်နှင့်သကဲ့သို့ လုပ်ရမည့်အလုပ်တစ်ခုကို မလုပ်မိကပင် အစိုးရိမ်ြကီးကာ အခက်အခဲများကို ေတွးေတာရင်း အားကုန်နှင့်သည်။
“ေလာင်းလျာဧကန် ြမတ်ဆုပန်ကို ြကံလိုစိတ်တွင် ဆင်ြခင်သေလာက် စစ်မေရာက်ခက်က လမ်းေထာက်တန့်စား ကုန်ေလသည့် ြမားငယ်သို့ စကားြကီးဆို မာယာေတာ်ပိုလှသည်”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၂၁၅-ခန့်] ၀ံသ၊ ပ။ ၁၉၁။

“စစ်မေရာက်မီ ြမားကုန်ေသာ သူကဲ့သို့ အမှုမြဖစ်ခင်က ြကိုတင်၍ ငိုချင်ေသာ....”
ကျမ်းကိုး။ ။[၁၂၇၉] စံသိုက်၊ ပ။ ၁၂၆။

ြမန်မာစာ ြမန်မာစကား
http://myanmarsar.zaung.net